امام سجاد علیه السلام : قریش و سایر افراد از نژاد عرب بر دیگران برتری ندارند مگر به واسطه ی فروتنی و تقوا

چهارشنبه, ۲۱ شهریور ۱۳۹۷، ۰۳:۰۰ ب.ظ

یکی از وجوه برتری مکتب نورانی اهل بیت علیهم السلام بر سایر مکاتب فکری نفی کامل نژاد پرستی و تعصبات قومی و مخالفت با نگرش های ظالمانه و جاهلانه ای بود که برای مواردی چون نژاد و قوم و قبیله امتیاز ویژه ای حتی در سعادت بشر قائل می شدند.

با مراجعه به کلام نورانی اهل بیت علیهم السلام و سیره ی آن بزرگواران موارد فراوانی در راستای تایید این مساله به چشم می خورد که به یک نمونه اشاره می کنیم.

[عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیه‏] ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ عَطِیَّةَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ: لَا حَسَبَ لِقُرَشِیٍّ وَ لَا لِعَرَبِیٍّ إِلَّا بِتَوَاضُعٍ وَ لَا کَرَمَ إِلَّا بِتَقْوَى وَ لَا عَمَلَ إِلَّا بِالنِّیَّةِ وَ لَا عِبَادَةَ إِلَّا بِالتَّفَقُّهِ أَلَا وَ إِنَّ أَبْغَضَ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ مَنْ یَقْتَدِی بِسُنَّةِ إِمَامٍ وَ لَا یَقْتَدِی بِأَعْمَالِهِ.

الکلینی الرازی، أبو جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفاى328 هـ)،الکافی،ج 15، ص 535،ح 15128، ناشر: دار الحدیث‏، قم- ایران، الطبعة الاولى،1429هـ .

الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (المتوفى 381هـ)، الخصال،ص 37 و 38، ح 62، تحقیق، تصحیح وتعلیق: علی أکبر الغفاری،‌ الناشر: مؤسسة النشر الإسلامی، الطبعة : التاسعة، 1434 هـ .

امام سجاد علیه السلام می فرمایند : شرافت و برتری برای قریش و عرب وجود ندارد مگر با فروتنی و کرامت و بزرگواری برای ایشان نیست مگر به تقوا و عمل ارزشمند و مورد قبول نیست مگر آن که با نیت باشد و عبادت ارزش ندارد و قبول نمی گردد مگر با تفقُّه و مبغوض ترین مردم در نزد خداوند کسی است که خود را پیرو امامی بداند اما اعمال و رفتار او را نداشته باشد.

نکته : شیخ صدوق رحمه الله روایت را با طریق دیگری از «حسن بن محبوب» تا انتهای سند نقل کرده که آن طریق چنین است : [حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى‏]

بررسی سندی روایت

علی بن إبراهیم بن هاشم أبو الحسن القمی‏ : ثقة فی الحدیث، ثبت، معتمد، صحیح المذهب‏.

النجاشی الأسدی الکوفی، ابوالعباس أحمد بن علی بن أحمد بن العباس (المتوفى450هـ)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب‍ رجال النجاشی،ص 260، تحقیق: السید موسی الشبیری الزنجانی، ناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، الطبعة: 1365 ش.

إبراهیم بن هاشم القمی ،أبو إسحاق : أقول: لا ینبغی الشک فی وثاقة إبراهیم بن هاشم، و یدل على ذلک عدة أمور .....

الموسوی الخوئی، السید أبو القاسم (متوفاى1411هـ)، معجم رجال الحدیث وتفصیل طبقات الرواة،ج1،ص 291، الطبعة الخامسة، 1413هـ ـ 1992م.

الحسن بن محبوب‏ : الحسن بن محبوب السراد- و یقال له الزراد- یکنّى أبا علی، مولى بجیلة ، کوفی، ثقة، روى عن أبی الحسن الرضا علیه السّلام، و روى عن ستّین رجلا من أصحاب أبی عبد اللّه علیه السّلام.

الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (المتوفى460هـ)، الفهرست،ص 122، محقق: طباطبایى، عبد العزیز، ناشر: مکتبة المحقق الطباطبائی‏.

مالک بن عطیة الأحمسی أبو الحسین، البجلی : الکوفی، ثقة. روى عن أبی عبد الله علیه السلام.

النجاشی الأسدی الکوفی، ابوالعباس أحمد بن علی بن أحمد بن العباس (المتوفى450هـ)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب‍ رجال النجاشی،ص 422، تحقیق: السید موسی الشبیری الزنجانی، ناشر: مؤسسة النشر الاسلامی ـ قم، الطبعة: الخامسة، 1416هـ .

ثابت بن دینار : ثابت بن دینار، یکنّى أبا حمزة الثمالی- و کنیة دینار أبو صفیّة- ثقة.

الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (متوفاى460هـ)، الفهرست،ص 105، محقق: طباطبایى، عبد العزیز، ناشر: مکتبة المحقق الطباطبائی‏.