حقانیت شیعه و رد شبهات

پاسخ به شبهه ی اسلام ستیزان: امام حسین (ع) به عنوان سرباز در لشکر معاویه و دوشادوش یزید!

طرح شبهه

امام حسین به عنوان سرباز در لشکر معاویه و دوشادوش یزید!

یکی از اتفاقاتی که در سال ۴۹ قمری افتاد آن است که حسین فرزند دوم علی بن ابی طالب به عنوان سرباز در لشکر خلیفه ی وقت، معاویه، و به فرماندهی یزید بن معاویه به جنگ با رومیان رفت و دوشادوش یزید بن معاویه جنگید.

درسال ۴۹ هـ معاویه سپاهی فراهم کرد جهت فتح قسطنطنیه پایتخت روم شرقی که در سپاه افرادی همچون عبدالله بن‌زبیرعبدالله‌بن‌عمر، عبدالله بن‌عباس، ابو ایوب‌انصاری، یزید بن‌معاویه و حسین بن‌علی شرکت داشتند. این سپاه موفق به تصرف قسظنطنیه نشد و با مقاومت سپاه روم مجبور به عقب نشینی شدند.

پاسخ به شبهه

نقل متون مصادر مورد استدلال اسلام ستیزان

ابتدا متن مربوط به چنین ادعایی را از مصادر مربوطه نقل می کنیم:

ووفد على معاویة وتوجه غازیا إلى القسطنطینیة فی الجیش الذی کان أمیره یزید بن معاویة.

ابن عساکر الدمشقی الشافعی، أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله (المتوفى 571 هـ)، تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل، ج14، ص111، تحقیق: محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، ناشر: دار الفکر - بیروت - 1995م.

الصفدی، صلاح الدین خلیل بن أیبک (المتوفى764هـ)، الوافی بالوفیات، ج12، ص262، تحقیق: أحمد الأرناؤوط وترکی مصطفى، الناشر: دار إحیاء التراث - بیروت - 1420هـ- 2000م.

ابن کثیر الدمشقی، ابوالفداء إسماعیل بن عمر القرشی (المتوفى 774هـ)، البدایة والنهایة، ج11، ص477، تحقیق: عبد الله بن عبد المحسن الترکی، الناشر: دار هجر للطباعة والنشر والتوزیع والإعلان، سنة النشر: 1424هـ / 2003م.

[ابن عساکر - عالم مشهور اهل سنت - می گوید] حسین بن علی به نزد معاویه آمد و با سپاهی که فرمانده آن یزید بن معاویه بود برای جهاد به قسطنطنیه رفت.

محور اول: عدم حجیت مصادر مورد استدلال برای شیعیان

با توجه به قاعده ی الزام خصم، مصادر مورد استدلال اسلام ستیزان برای شیعیان الزام آور نیست و حجیتی ندارد.تمامی این مصادر متعلق به اهل سنت می باشد نه شیعیان و به همین دلیل فاقد شرط لازم برای استدلال در مقابل شیعیان می باشد.

محور دوم: عدم اتصال گزارش به زمان وقوع واقعه

ابن عساکر (متوفای 571 هـ) از پیشگامان نقل این گزارش ادعایی می باشد که بین وی و زمان وقوع واقعه (سال 49 یا 50 یا 51 هـ) فاصله ی زیادی وجود دارد.طبیعتا چنین نقلی به دلیل عدم اتصال زمانی تا زمان وقوع قابلیت استناد ندارد.همچنین قرائن و شواهدی نیز در تایید و تقویت آن موجود نیست و اتفاقا قرائن و شواهد بر خلاف آن است که در ادامه خواهد آمد.

افراد دیگری که مشابه ادعای ابن عساکر را با اندکی تفاوت مطرح کرده اند، صفدی (متوفای 764 هـ) و ابن کثیر (متوفای 774 هـ) می باشند که با توجه با ظاهر نقل صفدی به نظر می رسد وی عینا نقل ابن عساکر را در کتاب خود آورده است.

نکته ای که کمی عجیب به نظر می رسد آن که ابن عساکر بر خلاف روش همیشگی خود در نقل سندهای متصل از مشایخ و اساتیدش برای وقایع و تراجم مختلف، در این مورد خاص هیچ سلسله سندی ذکر نکرده و سرفا از جانب خود ادعایی را مطرح کرده است.

به هر جهت با توجه به این که این گزارش نه سندی دارد و نه قرینه و شاهدی که آن را تقویت کند و ناقلان با زمان وقوع فاصله ی زمانی زیادی دارند، قابلیت اتکا و پذیرش ندارد.

محور سوم: ناسازگاری ادعای ابن عساکر با گزارش های تاریخی مصادر مشهور

واقعه ی جنگ قسطنطنیه بر اساس نظر مشهور مورخین در یکی از سال های 49 هـ یا 50 هـ یا 51 هـ رخ داده است.با مراجعه به مصادر و گزارش های تاریخی مختلف در می یابیم که هم ادعای فرماندهی یزید بن معاویه در آن جنگ و هم ادعای حضور امام حسین (ع) در آن لشکر مورد تایید نیست و در گزارش های متعدد و مشهور به اثبات نمی رسد.

وفیها کَانَتْ غزوة یَزِید بن مُعَاوِیَة الروم حَتَّى بلغ قسطنطینیة، وَمَعَهُ ابن عَبَّاس وابن عمر وابن الزُّبَیْر وأبو أیوب الأَنْصَارِیّ.

الطبری، أبو جعفر محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب (المتوفی310)، تاریخ الطبری، ج5، ص232، الناشر: دار التراث – بیروت، الطبعة: الثانیة - 1387 هـ .

در این سال (49 هـ) یزید بن معاویه برای جنگ به روم رفت تا این که به قسطنطنیه رسید و ابن عباس و ابن عمر و ابن الزبیر و ابو ایوب انصاری همراه او بودند.

ملاحظه می فرمایید که در گزارش طبری نه صحبتی از فرماندهی یزید است و نه حضور امام حسین (ع) در این لشکر.دقت داشته باشید که در چنین مواردی مورخان تمام سعی خود را برای ذکر اسامی افراد مشهور و موثر و بزرگ به کار می بندند و اگر امام حسین (ع) در این جنگ حضور می داشت قطعا مورخی چون طبری بدان اشاره می کرد.

سوال مهم ما در اینجا از اسلام ستیزان آن است که چگونه گزارش تاریخ طبری - که به نوعی از محبوب ترین مصادر تاریخی اسلام ستیزان برای شبهه پراکنی به حساب می آید - را رها کرده اند و به ادعای ابن عساکر متمسک شده اند؟! آن هم در شرایطی که گزارش طبری (متوفای 310 هـ) متقدم بر ادعای ابن عساکر (متوفای 571 هـ) می باشد.

وفیها: غزا یزید بن معاویة أرض الروم حتى بلغ القسطنطینیة ومعه ابن عباس، وابن عمر، وابن الزبیر، وأبو أیوب الأنصاری.

ابن الجوزی الحنبلی، جمال الدین ابوالفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد (المتوفى 597 هـ)، المنتظم فی تاریخ الملوک والأمم، ج5، ص234، المحقق: محمد عبد القادر عطا، مصطفى عبد القادر عطا، الناشر: دار الکتب العلمیة، بیروت، الطبعة: الأولى، 1412 هـ - 1992 م.

در این سال (49 هـ) یزید بن معاویه برای جنگ به روم رفت تا این که به قسطنطنیه رسید و ابن عباس و ابن عمر و ابن الزبیر و ابو ایوب انصاری همراه او بودند.

ملاحظه می فرمایید که ابن الجوزی نیز سخنی از فرماندهی مستقیم یزید یا حضور امام حسین (ع) در این جنگ نمی گوید.

فِی هَذِهِ السَّنَةِ، وَقِیلَ: سَنَةَ خَمْسِینَ، سَیَّرَ مُعَاوِیَةُ جَیْشًا کَثِیفًا إِلَى بِلَادِ الرُّومِ لِلْغَزَاةِ وَجَعَلَ عَلَیْهِمْ سُفْیَانَ بْنَ عَوْفٍ وَأَمَرَ ابْنَهُ یَزِیدَ بِالْغَزَاةِ مَعَهُمْ، فَتَثَاقَلَ وَاعْتَلَّ، فَأَمْسَکَ عَنْهُ أَبُوهُ، فَأَصَابَ النَّاسُ فِی غَزَاتِهِمْ جُوعٌ وَمَرَضٌ شَدِیدٌ ... وَکَانَ فِی هَذَا الْجَیْشِ ابْنُ عَبَّاسٍ وَابْنُ عُمَرَ وَابْنُ الزُّبَیْرِ وَأَبُو أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیُّ وَغَیْرُهُمْ وَعَبْدُ الْعَزِیزِ بْنُ زُرَارَةَ الْکِلَابِیُّ ...

ابن أثیر الجزری، عز الدین بن الأثیر أبی الحسن علی بن محمد (المتوفى630هـ) الکامل فی التاریخ، ج3، ص56و57، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، الناشر: دار الکتاب العربی، بیروت - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ / 1997م.

در این سال (49 هـ) و همچنین گفته شده در سال 50 هـ معاویه لشکری پر تعداد را برای جنگ به روم فرستاد و سفیان بن عوف را به عنوان فرمانده آنان تعیین کرد و به پسرش یزید دستور داد تا همراه آن ها بجنگد اما یزید سستی کرد و معاویه دست از او برداشت.افرادی که برای جنگ رفته بودند با گرسنگی و بیماری شدید رو به رو شدند ... در این لشکر ابن عباس و ابن عمر و ابن الزبیر و ابو ایوب انصاری و دیگران و عبد العزیز بن زراره کلابی حضور داشتند ...

بر اساس گزارش ابن الاثیر نیز فرماندهی لشکر معاویه بر عهده ی سفیان بن عوف بوده و یزید نیز یکی از همراهان این لشکر بوده که در همراهی این لشکر کوتاهی و سستی کرده و سخنی از حضور امام حسین (ع) در این لشکر نیز در میان نیست.

به هر جهت با مراجعه به مصادر و گزارش های متعدد تاریخی نیز می بینیم که بر خلاف ادعای ابن عساکر نه سخنی از فرماندهی یزید بن معاویه است و نه سخنی از حضور امام حسین (ع) در این لشکر.

محور چهارم: ادعای هماهنگ مورخان شامی؛ اتفاق یا تعمد؟!

با دقت در نام و شرح حال مورخانی که ادعای حضور امام حسین (ع) در لشکر معاویه را مطرح کرده اند، در می یابیم که یا خود اهل «شام» هستند (ابن عساکر (متوفای 571 هـ) و ابن کثیر (متوفای 774 هـ)) یا عمده ی زندگی و تحصیلات خود را در «شام» طی کرده اند. (صفدی (متوفای 764 هـ))

با توجه به آن که شام مامن و مقر نواصب و دشمنان اهل بیت علیهم السلام بوده، طرح چنین ادعایی از سوی مورخان و علمایی که پرورش یافته ی این سرزمین بوده اند کاملا مشکوک و تا حد زیادی تعمدی به نظر می رسد.بی شک هدف از چنین هماهنگی و تعمدی مخفی ساختن حقد و کینه ی معاویه و یزید نسبت به اهل بیت علیهم السلام و عادی جلوه دادن روابط طرفین می باشد.

محور پنجم: عدم استدلال به حضور امام حسین (ع) در لشکر معاویه از سوی معاندان

اگر ادعای حضور امام حسین (ع) در لشکر معاویه و به فرماندهی یزید درست می بود، اولین کسانی که با قدرت و شدت هر چه تمام تر بدان استدلال می کردند، بنی امیه بودند.در مواضع مختلفی همچون حوادث عاشوراء و اختلافات و دشمنی شدید میان امام حسین (ع) و یزید بن معاویه و همچنین اختلافات بعدی موجود بین اهل بیت علیهم السلام و بنی امیه، یکی از بهترین استدلال هایی که می توانست به سود بنی امیه باشد، اشاره به حضور امام حسین (ع) در لشکر معاویه به فرماندهی یزید بود که هیچ نشانی از چنین استدلال و اشاره ای در تاریخ یافت نمی شود!

اگر چنین ادعایی صحیح می بود و حقیقت داشت، هم به شهرت تاریخی بالایی می رسید و هم نقل محافل معاندان و نواصب و به خصوص بنی امیه می شد و همواره در برابر اهل بیت علیهم السلام و اصحابشان بدان متمسک می شدند حال آن که چنین نیست و همین دال بر عدم صحت این ادعاست.

محور ششم: سخن جالب فضل بن شاذان (صحابی خاص اهل بیت علیهم السلام) و نکوهش حضور در لشکر معاویه

اگر در گزارش های تاریخی که ارائه شد دقت کرده باشید، نام «ابوایوب انصاری» به عنوان یکی از حاضران در لشکر معاویه به صورت مشترک در تقریبا تمامی گزارش ها ذکر شده است.با در نظر داشتن این نکته به سراغ روایتی از کتب شیعه می رویم که از زبان فضل بن شاذان (از اصحاب خاص امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع)) نقل شده است:

وَ سُئِلَ الْفَضْلُ بْنُ شَاذَانَ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ خَالِدِ بْنِ زَیْدٍ الْأَنْصَارِیِّ وَ قِتَالِهِ مَعَ مُعَاوِیَةَ الْمُشْرِکِینَ فَقَالَ کَانَ ذَلِکَ مِنْهُ قِلَّةَ فِقْهٍ وَ غَفْلَةً، ظَنَّ أَنَّهُ إِنَّمَا یَعْمَلُ عَمَلًا لِنَفْسِهِ یُقَوِّی بِهِ الْإِسْلَامَ وَ یُوهِی بِهِ الشِّرْکَ وَ لَیْسَ عَلَیْهِ مِنْ مُعَاوِیَةَ شَیْ‏ءٌ کَانَ مَعَهُ أَوْ لَمْ یَکُنْ.

الطوسی، الشیخ الطائفة أبى جعفر،‌ محمد بن الحسن بن علی بن الحسین (المتوفى 460هـ)، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال الکشی، ص38، محقق: حسن مصطفوی، الناشر: مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، الطبعة: الأولى، 1409 هـ .

از فضل بن شاذان در مورد ابو ایوب انصاری و حضور او در لشکر معاویه و جنگ وی با مشرکین سوال شد.فضل بن شاذان چنین پاسخ داد: این عمل ابوایوب انصاری ناشی از قلت فقه و غفلت او بود.او تصور می کرد که او از سوی خودش کاری می کند که موجب تقویت اسلام و نابودی شرک می شود و حقی از معاویه متوجه وی نیست، چه او با معاویه باشد و چه نباشد.

دقت داشته باشید که فضل بن شاذان ابوایوب انصاری را به دلیل حضور در لشکر معاویه ولو آن که با نیت خوبی بوده و به منظور تقویت معاویه و دفاع از وی نبوده مورد سرزنش قرار می دهد.قطعا اگر امام حسین (ع) در این لشکر حاضر می بود، فضل بن شاذان به عنوان یکی از اصحاب خاص و با فضیلت اهل بیت علیهم السلام با مستند کردن عمل ابوایوب انصاری به عمل امام حسین (ع) از وی دفاع می کرد و می گفت ابوایوب انصاری در این عمل خود تابع امام حسین (ع) بوده است.

محور هفتم: جنگ و جهاد فقط زیر پرچم امام عادل!

بر اساس روایات فراوانی که از اهل بیت علیهم السلام به ما رسیده و در حد تواتر می باشد، جنگ و جهاد تنها زیر پرچم امام بر حق و امام عادل جایز است.در غیر این صورت فرد شرکت کننده در چنین جنگی حتی اگر کشته شود، مرگش مرگ جاهلیست و شریک دشمنان اهل بیت علیهم السلام در ریختن خونشان می باشد!

برای اطلاع از این روایات می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

http://al-shia.blog.ir/post/859

نتیجه

الف) هیچ گزارش معتبر تاریخی در تایید ادعای ابن عساکر مبنی بر حضور امام حسین (ع) در لشکر معاویه وجود ندارد.

ب) بر خلاف ادعای ابن عساکر؛ بر اساس برخی گزارش های تاریخی فرماندهی لشکر معاویه بر عهده ی سفیان بن عوف بود و یزید بن معاویه نیز به عنوان یکی از اعضای این لشکر با آنان همراهی می کرد.

ج) تمامی گزارش ها و ادعاهای مشابه ادعای ابن عساکر ریشه در مصادر اهل سنت دارند و در هیچ یک از مصادر معتبر و متقدم شیعه اشاره ای به چنین مساله ای نشده است و بر اساس قاعده ی الزام چنین اخبار و گزارش هایی حجیت و اعتبار و ارزشی برای شیعیان ندارد.

د) بر اساس روایات اهل بیت علیهم السلام، حضور در جنگ و جهاد با رهبری و فرماندهی امام غیر عادل جایز نیست و کشته شدن در چنین جنگ و جهادی در حکم مرگ جاهلیست.از این رو حضور اهل بیت علیهم السلام در چنین جنگ و جهادهایی منتفی است.