حقانیت شیعه و رد شبهات

شیخ محمد ابوزهره (عالم سرشناس اهل سنت): ابوطالب هرگز مشرک نبود و از اسلام و توحید حمایت می کرد

یکی از اعتقادات باطلِ عموم اهل سنت آن است که تصور می کنند حضرت ابوطالب (رض) العیاذ بالله مشرک از دنیا رفته است و هرگز توحید و ایمان به قلبش راه نیافته است.

شیخ محمد ابوزهره - عالم بزرگ و سرشناس اهل سنت - در بحثب تفصیلی و طولانی در مورد ایمان یا عدم ایمان حضرت ابوطالب بحث می کند و به نتایج جالبی دست پیدا می کند که طبیعتا به ما دلیل طولانی شدن بحث از نقل تمامی سخنان این عالم اهل سنت خودداری می کنیم اما به بخش های مهم و نتایج نهایی اشاره می کنیم:

وإن الذى ننتهى إلیه أن هناک أمورا ثلاثة، تحققت منها اثنتان، والثالثة موضع نظر:

الأولى: أن أبا طالب حامى على الإسلام، بالدفاع عن النبى صلى الله تعالى علیه وسلم، وبالدفاع عن المسلمین، وما قاله من المدح لدعوة النبى صلى الله علیه وسلم والثناء علیها، وما أظهره له ولأصحابه من المودة والمحبة والشفقة فى أشعاره، وما تضمنه کلامه من العیب والتنقیص لمن خالف وکذبه بتلک العبارات الفصیحة البلیغة الهاشمیة المطلبیة التى لا تدانى ولا تسامى، ولا یمکن عربیا مقاربتها ولا معارضتها، وهو فى ذلک کله یعلم أن رسول الله صلى الله تعالى علیه وسلم صادق راشد.

الثانیة: ثبت أنه عندما حضرته الوفاة کان یزکى مطالب النبى صلى الله تعالى علیه وسلم، وأنه ما عرف عنه بعد الدعوة المحمدیة أن زکى الأوثان قط، ولا فضل تقدیسهم عن دعوة النبى صلى الله تعالى علیه وسلم وأنه تحمل الأذى مع النبى صلى الله تعالى علیه وسلم.

ویضاف إلى ذلک هذه المحبة الظاهرة، والشفقة الواضحة التى کانت للنبى صلى الله تعالى علیه وسلم.

الثالثة: النطق بکلمة «لا إله إلا الله محمد رسول الله» فقد جاءت روایة بأنه نطق بها، وقالها، وهذه رویت عن العباس، وتطاول بعضهم على مقامه، فقال إنه قالها قبل أن یسلم، وکأن القائل یرمى العباس بالکذب، قبل الإسلام، ومعاذ الله أن یکذب العباس بن عبد المطلب، ولو قبل إسلامه، لأنه من ذؤابة قریش وأشرافهم، والعربى لا یکذب، وانظر إلى ما رواه البخارى عن محادثة هرقل ملک الروم مع أبى سفیان، فقد صدقه القول عن النبى علیه الصلاة والسلام وبینهما عداوة قال: «لولا أنى أخشى أن تحفظ عنى کذبة فى العرب لکذبت» فهل یعد العباس أقل من أبى سفیان شرفا وهمة؟ کلا إنه القرشى الهاشمى، وعم النبى علیه الصلاة والسلام قبل الإسلام وبعده.

أبو زهرة، محمد بن أحمد بن مصطفى بن أحمد (المتوفى 1394 هـ)، خاتم النبیین صلى الله علیه وآله وسلم (القسم الأول: العهد المکی)، ص533 و534، طبع على نفقة الشیخ خلیفة بن حمد آل ثانی أمیر دولة قطر.

آن چه که ما بدان می رسیم سه مورد است که دو مورد اول آن تحقق یافته و مورد سوم محل بحث و اختلاف و اشکال است:

اول: ابوطالب با دفاع از پیامبر (ص) و مسلمانان، ستایش دعوت پیامبر (ص)، مودت و محبت و دلسوزی نسبت به پیامبر (ص) و اصحاب ایشان در اشعارش و با عیب گرفتن و تنقیص نسبت به مخالفان پیامبر (ص) و دروغگو خواندنشان با عبارات فصیح و بلیغ هاشمی و مطّلبی که چیزی با آن نزدیکی و رقابت نمی کند و یک عرب نمی تواند به آن نزدیک شود و با آن معارضه کند از اسلام حمایت و دفاع کرد و ابوطالب در تمامی این موارد می دانست که پیامبر (ص) صادق و راشد است.

دوم: ثابت شده است که ابوطالب هنگامی که به لحظه ی وفات رسید مطالب و مقاصد پیامبر (ص) را می ستود و هرگز از وی ثابت نشده است که پس از دعوت پیامبر (ص) بت ها را ستوده باشد و آن ها را تقدیس کرده باشد و او همراه با پیامبر (ص) آزار و اذیت را تحمل کرده است.

علاوه بر این، محبت ظاهری و دلسوزی آشکار ابوطالب نسبت به پیامبر (ص) نیز [به آن چه گفته شد] اضافه می شود.

سوم: گفتن عبارت «لا اله الا الله» از سوی ابوطالب.در روایتی آمده است که وی «لا اله الا الله» گفت و این روایت از عباس عموی پیامبر (ص) نقل شده است و برخی به مقام عباس زبان درازی کرده و گفته اند این مربوط به قبل از مسلمان شدن عباس است و گوینده ی این کلام، عباس را متهم به دروغ گویی کرده است و معاذ الله که عباس بن عبد المطلب دروغ بگوید حتی قبل از اسلامش چرا که وی از بررگان قریش و اشراف ایشان است و شخص عربی دروغ نمی گوید و به این روایت بخاری در مورد گفت و گوی هرقل روم و ابوسفیان بنگر که با وجود دشمنی بین ابوسفیان و پیامبر (ص)، سخن وی در مورد پیامبر (ص) را تصدیق کرد و ابوسفیان گفت: اگر نمی ترسیدم که دروغی از من در بین عرب ضبط و ثبت شود دروغ می گفتم.پس با این وجود آیا عباس از نظر همت و شرف کمتر از ابوسفیان است؟ هرگز، او یک قُرَی و هاشمی و عموی پیامبر (ص) قبل و بعد از اسلام است.

وإننا ننتهى من هذا العرض الذى تحرینا فیه صدق التلخیص أن أبا طالب لم یکن مکذبا للنبى صلى الله تعالى علیه وسلم، ولم یکن مقاوما معاندا، فهل کان من المسلمین؟

أبو زهرة، محمد بن أحمد بن مصطفى بن أحمد (المتوفى 1394 هـ)، خاتم النبیین صلى الله علیه وآله وسلم (القسم الأول: العهد المکی)، ص534، طبع على نفقة الشیخ خلیفة بن حمد آل ثانی أمیر دولة قطر.

و ما با ارائه ی این مطالب که با آن در پی رسیدن به حقیقت و راستی بودیم به این نتیجه ی خلاصه می رسیم که ابوطالب پیامبر (ص) را تکذیب نمی کرد و در برابر ایشان مقاومت نمی کرد و عناد به خرج نمی داد اما آیا وی مسلمان بود؟

وأقول أن علم أبى طالب قد صحبه ما یدل على التصدیق والإذعان، فهو علم مقترن بالیقین والإذعان، کما دلت عباراته، وکما دافع عن الإسلام، فإذا کان ثمة نقص بالنسبة لأبى طالب. فهو أنه لم ینطق بموجب التصدیق والاذعان، وإنى لذلک أقول أنه لا یمکن أن یکون مشرکا قط.

أولا: لأنه استنکر أقوال قریش وأید دعوة التوحید.

وثانیا: لأنه دافع عن التوحید وأهله، وتلقى الأذى کما تلقى المؤمنون الصادقون.

وثالثا: لأنه صرح بأن محمدا صلى الله تعالى علیه وسلم صادق راشد.

وإن وجد من یتردد فى إدخاله فى زمرة المسلمین، ولو کانوا ضعافا، فإننا لا نتردد فى إخراجه من زمرة المشرکین، وإذا کان قد نسب إلیه، أنه قال وهو فى سکرات الموت: على ملة عبد المطلب استجابة لأحد الأشیاخ من قریش، فإنا لا نحسب أن هذه الکلمة تعارض کل ما کان منه من دفاع عن الإسلام، وتصریحات کثیرة له بأن دعوة محمد علیه الصلاة والسلام صادقة راشدة قالها وهو صحیح معافى.

.
.
.

ونحن نقول فیما استنبطنا، إنه لیس بمشرک قط، لأن المشرک من یعبد الأصنام، ویشرکها مع الله تعالی، وأفعاله وأقواله، ومواقفه تدل على أنه یرى عبادة الأصنام أمرا باطلا، ولذلک أمیل إلى أن أستغفر له، إن کنت من أهل هذا المقام، وأرى أنه لیس بکافر أصلا.

أبو زهرة، محمد بن أحمد بن مصطفى بن أحمد (المتوفى 1394 هـ)، خاتم النبیین صلى الله علیه وآله وسلم (القسم الأول: العهد المکی)، ص534 و 535، طبع على نفقة الشیخ خلیفة بن حمد آل ثانی أمیر دولة قطر.

و من (ابوزهره) می گویم که علم ابوطالب (نسبت به آموزه های پیامبر (ص)) به گونه ای است که همراه با تصدیق و اذعان بوده است و در نتیجه علمی همراه با یقین و اعتراف است همانطور که عبارات وی بر این مطلب دلالت می کند و همانطور که وی از اسلام دفاع کرده است و در نتیجه اگر نقصی در مورد ابوطالب وجود داشته باشد آن است که وی تصدیق و اعترافش را به زبان نیاورده است و من به این دلیل می گویم که وی هرگز ممکن نیست که مشرک بوده باشد.

اولا: به این دلیل که وی سخنان [کفار] قریش را انکار کرد و دعوت توحید را تایید کرد.

ثانیا: به این دلیل که وی از توحید و اهلش دفاع کرد و همانطور که مومنان راستگو اذیت شدند وی نیز اذیت شد.

ثالثا: به این دلیل که وی تصریح کرد که پیامبر (ص) صادق و راشد است.

و اگر کسی وجود داشته باشد که در مورد وارد کردن ابوطالب به گروه مسلمانان تردید دارد حتی اگر این افراد تعدادشان زیاد باشد، ما در خارج کردن ابوطالب از گروه مشرکان تردیدی نداریم حتی اگر به وی نسبت داده شده باشد که در هنگام وفات در پاخ به یکی از مشایخ قریش گفته است که بر دین عبدالمطلب است و ما گمان نمی کنیم که این عبارت با تمام آن چه از وی در دفاع از اسلام وجود دارد و تصریحات فراوان از سوی او در حال سلامتی و صحت مبنی بر اینکه دعوت پیامبر (ص) صادق و راشد است معارضه کند.

.
.
.

و ما در آن چه استنباط کردیم می گوییم که ابوطالب هرگز مشرک نیست چرا که مشرک کسی است که بت ها را می پرستد و آن ها را شریک خداوند قرار می دهد اما کارها و سخنان و دیدگاه های ابوطالب دال بر آن است که عبادت بت ها را امری باطل می داند و به همین دلیل من مایل هستم که اگر اهل و شایسته ی این جایگاه باشم برای وی طلب آمرزش کنم و معتقدم که ابوطالب اصلا کافر نیست.

مطلب مرتبط:

ابن الاثیر جزری (عالم اهل سنت) : از دید اهل بیت ابوطالب مسلمان از دنیا رفته است