حقانیت شیعه و رد شبهات

ابوالیسر بزدوی (عالم بزرگ حنفی و رئیس وقت حنفی مذهبان): حنبلی ها اهل تجسیم هستند!

یکی از مواردی که با مراجعه به کتب عقائد حنابله به دست می آید، گرایش های افراطی آنان در مساله ی اثبات صفات الهی و میل به تجسیم و تشبیه می باشد که همواره سعی در انکار این حقیقت دارند اما به قدری این موضوع روشن و واضح است که حتی علمای اهل تسنن از سایر مذاهب و مکاتب نیز بدان تصریح کرده اند.

ابو الیسر بزدوی حنفی - از علمای بزرگ حنفی مذهب - می نویسد:

ثم إنما قلنا إن المذهب الذی نحن علیه وسط من المذاهب لأننا فی الصفات ما غلونا فی النفی کما غلت «الجهمیة» و«المعتزلة» و«القدریة» حتى نفوا الصفات أجمع وهی العلم والقدرة والإیجاد والتکوین، ولا غلونا فی الإثبات کما غلا «الحنابلة» و«الکرامیة» و«المجسمة» فی إثبات الجسم والجوارح والنزول مع الانتقال والجلوس على العرش، بل قلنا لله تعالى علم وقدرة وسمع وبصر وتکوین وجمیع الصفات وهو بصفاته کلها قدیم ولیس بجسم ولا له جوارح ولا له انتقال ولا له تغیر.فکان مذهبنا وسطا، ولهذا لو أبطلنا مذهب «الحنابلة» و«الکرامیة» ینسبوننا إلى القدر والاعتزال، ولو أبطلنا مذهب القدر والاعتزال ینسبوننا إلى «الحنابلة» و«الکرامیة».

البزدوی الحنفی، أبوالیسر محمد بن محمد (المتوفى 493 هـ)، أصول الدین، ص244و245، تحقیق: الدکتور هانز بیتر لنس، ضبط وعلق علیه: الدکتور أحمد حجازی السقا، الناشر: المکتبة الأزهریة للتراث، 1424 هـ - 2003 م.

سپس ما گفتیم که عقیده ای که ما بر آن هستیم حد وسط عقائد است چرا که ما در نفی صفات خداوند آن طور که جهمیه و معتزله و قدریه افراط کرده اند زیاده روی نکرده ایم به گونه ای که آن ها همه ی صفات از جمله علم و قدرت و ایجاد و تکوین را نفی کرده اند و در اثبات صفات نیز آن طور که حنابله و کرامیه و مجسمه در اثبات جسم و اعضاء و نزول همراه انتقال و نشستن بر عرش زیاده روی کرده اند افراط نکرده ایم و خداوند با همه ی صفاتش قدیم است و جسم نیست و فاقد جوارح است و انتقال و تغیّر ندارد و در نتیجه این مذهب و عقیده ی ما حد وسط است و به همین دلیا اگر ما عقیده ی حنابله و کرامیه را باطل گردانیم ما را به قدر و اعتزال نسبت می دهند و اگر عقیده ی قدر و اعتزال را باطل گردانیم ما را به حنابله و کرامیه نسبت می دهند.