علت حذف " آل محمد " از صلوات از زبان صنعانی،امام و علامه ی اهل سنت
چهارشنبه, ۲ مهر ۱۳۹۳، ۱۲:۴۵ ب.ظ
علت حذف لفظ " آل " از صلوات به اعتراف صنعانی ( امام و علامه ی اهل سنت ) :
شاید برای شما هم بارها این سوال پیش آمده باشد که چرا مخالفین شیعه به هنگام صلوات فرستادن، به گفتن "صلی الله علیه و سلم" و یا " اللهم صل علی محمد" اکتفا می کنند و لفظ " آل محمد " را از صلوات حذف می کنند و اگر بر " آل محمد " صلوات بفرستند، لفظ "صحبه اجمعین" را هم به آن اضافه می کنند.
در این مطلب،اعتراف یکی از علمای اهل سنت را برای شما آماده کرده ایم که علت این مساله را بیان می کند اما قبل از آن کیفیت صلوات صحیح بر پیامبر را از منابع اهل سنت از نظر می گذرانیم :
حَدَّثَنَا قَیْسُ بْنُ حَفْصٍ، وَمُوسَى بْنُ إِسْمَاعِیلَ، قَالاَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَاحِدِ بْنُ زِیَادٍ، حَدَّثَنَا أَبُو فَرْوَةَ مُسْلِمُ بْنُ سَالِمٍ الهَمْدَانِیُّ، قَالَ: حَدَّثَنِی عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عِیسَى، سَمِعَ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ أَبِی لَیْلَى، قَالَ: لَقِیَنِی کَعْبُ بْنُ عُجْرَةَ، فَقَالَ: أَلاَ أُهْدِی لَکَ هَدِیَّةً سَمِعْتُهَا مِنَ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ؟ فَقُلْتُ: بَلَى، فَأَهْدِهَا لِی، فَقَالَ: سَأَلْنَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَقُلْنَا: یَا رَسُولَ اللَّهِ، کَیْفَ الصَّلاَةُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ البَیْتِ، فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ عَلَّمَنَا کَیْفَ نُسَلِّمُ عَلَیْکُمْ قَالَ: " قُولُوا: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، کَمَا صَلَّیْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ، وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِیمَ، إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ، اللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، کَمَا بَارَکْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ، وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ.
صحیح البخاری،ص832،کتاب احادیث الانبیاء،ح3370 ط دار ابن کثیر (تک جلدی)
صحیح البخاری،ص1205و1206،کتاب التفسیر،ح4797 ط دار ابن کثیر (تک جلدی)
صحیح البخاری،ص1206،کتاب التفسیر،ح4798 ط دار ابن کثیر (تک جلدی)
صحیح البخاری،ص1584،کتاب الدعوات،باب الصلاة علی النبی،ح6357 ط دار ابن کثیر (تک جلدی)
صحیح البخاری،ص1585،کتاب الدعوات،باب الصلاة علی النبی،ح6358 ط دار ابن کثیر (تک جلدی)
صحیح مسلم،ج1،ص305،ح405 ط دار احیاء التراث العربی
صحیح مسلم،ج1،ص305،ح406 ط دار احیاء التراث العربی
سنن ابن ماجة،ج2،ص70،ح903 ط دار الرسالة العالمیة
سنن ابن ماجة،ج2،ص71،ح904 ط دار الرسالة العالمیة
سنن ابن ماجة،ج2،ص72،ح906 ط دار الرسالة العالمیة
و بسیاری از منابع حدیثی دیگر که ما به ذکر آدرس از کتب ستة اکتفا نمودیم.
این حدیث بیان می کند که از پیامبر پرسیده شد که خداوند به ما آموخت چگونه بر شما سلام بدهیم.صلوات فرستادن بر شما اهل بیت چگونه است؟ و پیامبر هم در پاسخ می فرمایند که بگویید : " اللهم صل علی محمد و علی آل محمد،کما صلیت علی ابراهیم،وعلی آل ابراهیم،انک حمید مجید،اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد،کما بارکت علی ابراهیم،و علی آل ابراهیم انک حمید مجید " .
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
حال به عنوان قرینه و شاهد مثال،روایتی را برای شما می آوریم که برخی علمای اهل سنت آن را بدون سند نقل کرده اند (این روایت به خودی خود قابلیت استناد ندارد زیرا فاقد سند است) :
لا تصلوا علی الصلاة البتراء فقالوا وما الصلاة البتراء قال تقولون اللهم صل على محمد وتمسکون بل قولوا اللهم صل على محمد وعلى آل محمد ...
الصواعق المحرقة،ج2،ص430 ط موسسة الرسالة
جواهر العقدین،ص217
القول البدیع،ص70 ط مکتبة الموید
شرف المصطفی،ج5،ص107 ط دار البشائر الاسلامیة
کشف الغمة،ج1،ص325 فصل فی الامر بالصلاة علی النبی
در این حدیث پیامبر می فرمایند که بر من صلوات ناقص نفرستید.سوال شد که صلوات ناقص چیست؟ پیامبر فرمودند این که بگویید " اللهم صل علی محمد " و ساکت بماند و چیزی نگویید بلکه بگویید " اللهم صل علی محمد و علی آل محمد " .
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
پس تا این جا ملاحظه نمودید که طبق سفارش پیامبر (ص) ،صلوات بر " آل محمد " جزء جدایی ناپذیر صلوات است.حال با یکدیگر نظر صنعانی را در مورد حذف لفظ " آل " از صلوات می خوانیم :
وَمِنْ هُنَا نَعْلَمُ أَنَّ حَذْفَ لَفْظِ الْآلِ مِنْ الصَّلَاةِ کَمَا یَقَعُ فِی کُتُبِ الْحَدِیثِ لَیْسَ عَلَى مَا یَنْبَغِی؛ وَکُنْت سَأَلْت عَنْهُ قَدِیمًا، فَأُجِبْت أَنَّهُ قَدْ صَحَّ عِنْدَ أَهْلِ الْحَدِیثِ بِلَا رِیبَ: کَیْفِیَّةُ الصَّلَاةِ عَلَى النَّبِیِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ - وَهُمْ رُوَاتُهَا، وَکَأَنَّهُمْ حَذَفُوهَا خَطَأً تَقِیَّةً لَمَّا کَانَ فِی الدَّوْلَةِ الْأُمَوِیَّةِ مَنْ یَکْرَهُ ذِکْرَهُمْ، ثُمَّ اسْتَمَرَّ عَلَیْهِ عَمَلُ النَّاسِ مُتَابَعَةً مِنْ الْآخِرِ لِلْأَوَّلِ، فَلَا وَجْهَ لَهُ، وَبَسَطْت هَذَا الْجَوَابَ فِی حَوَاشِی شَرْحِ الْعُمْدَةِ بَسْطًا شَافِیًا.
سبل السلام،ج1،ص288 ط دار الحدیث
صنعانی در این عبارت می گوید که حذف لفظ " آل " آن طوری که در کتب حدیثی می بینیم امری شایسته نیست و قبلا در مورد آن از من سوال شده و کیفیت صلوات فرستادن بر پیامبر نزد اهل حدیث ثابت است و این روات احادیث بوده اند که گویا اشتباها از روی تقیه در زمان حکومت امویان این لفظ را حذف کرده اند به این دلیل که امویان از آن خوششان نمی آمده است.سپس مردم این عمل را ادامه دادند ولی این عملی فاقد دلیل محکم است ...
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
پس ملاحظه نمودید که جناب صنعانی به صراحت می گوید که حذف " آل " از کتب حدیثی ( که حتی ما امروز هم مشاهده می کنیم) به دلیل تقیه ی راویان احادیث اهل سنت ( و طبعا علمای اهل سنت که بخض اعظمی از روات احادیث اهل سنت هستند ) از امویان بوده زیرا امویان از این امر کراهت داشته اند.
با این اوصاف ما چند نکته ی مهم را مطرح می کنیم :
اول :
با این اعتراف جناب صنعانی دشمنی حاکمان ظالم اموی با اهل بیت و بغضی که آنان حتی از ذکر " آل " محمد داشته اند به خوبی روشن می شود.
با این حساب اهل سنت در مورد توثیق برخی از امویان و تمجید از آن ها در کتبشان چه پاسخی دارند؟ به علاوه اهل سنت امروزه چه اصراری بر این سبک از صلوات که امویان باعث آن شدند دارند؟
دوم :
علمای اهل سنت اصرار دارند که بگویند تقیه فقط از کفار انجام می گیرد و چیزی به نام تقیه از مسلمان نداریم.(فعلا به نادرستی این استدلال نمی پردازیم) به عنوان مثال :
فالتقیة التی ذکرها الله فی هذه الآیة. إنما هی تقیة من الکفار لا من غیرهم.
تفسیر الطبری،ج6،ص316 ط موسسة الرسالة
طبری می گوید : تقیه ای که خداوند در این آیه ذکر کرده است (آیه ی 28 سوره ی آل عمران) فقط تقیه از کفار است نه غیر آنان.
قَالَ مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ وَمُجَاهِدٌ: کَانَتِ التَّقِیَّةُ فِی جِدَّةِ الْإِسْلَامِ قَبْلَ قُوَّةِ الْمُسْلِمِینَ، فَأَمَّا الْیَوْمُ فَقَدْ أَعَزَّ اللَّهُ الْإِسْلَامَ أَنْ یَتَّقُوا مِنْ عَدُوِّهِمْ.
تفسیر القرطبی،ج4،ص57 ط دار الکتب المصریة
معاذ بن جبل می گوید : تقیه در ابتدای اسلام و قبل از نیرومند شدن مسلمانان بود.اما امروز خداوند مسلمانان را عزیز گردانیده که از دشمنشان بپرهیزند. (یعنی دیگر نیازی به تقیه نیست)
حال سوال ما این است که پس با این اوصاف آن دسته از روات و علمای اهل سنت که از روی تقیه اقدام به حذف " آل " از صلوات کردند بنا بر تعاریف علمای اهل سنت از تقیه،امویان را کافر می دانسته اند! توثیق و تمجید از برخی از امویان در کتب اهل سنت با کافر دانستن آنان چه سنخیتی دارد؟ اگر هم امویان را کافر نمی دانسته اند پس تقیه از آنان چه دلیلی داشته است؟
سوم :
نکته ی پایانی این که امروزه اهل سنت چه اصراری بر ادامه ی سبک امویان در فرستادن صلوات بر پیامبر دارند؟ به چه دلیل هنگام فرستادن در بسیاری از موارد تقیدی به فرستادن صلوات بر " آل محمد " ندارند و چرا بر خلاف احادیث معتبر کتب خویش عمل می کنند؟ آیا اهل سنت هنوز در تقیه هستند؟!
پــــایــــان
لا تصلوا علی الصلاة البتراء فقالوا وما الصلاة البتراء قال تقولون اللهم صل على محمد وتمسکون بل قولوا اللهم صل على محمد وعلى آل محمد ...
الصواعق المحرقة،ج2،ص430 ط موسسة الرسالة
جواهر العقدین،ص217
القول البدیع،ص70 ط مکتبة الموید
شرف المصطفی،ج5،ص107 ط دار البشائر الاسلامیة
کشف الغمة،ج1،ص325 فصل فی الامر بالصلاة علی النبی
در این حدیث پیامبر می فرمایند که بر من صلوات ناقص نفرستید.سوال شد که صلوات ناقص چیست؟ پیامبر فرمودند این که بگویید " اللهم صل علی محمد " و ساکت بماند و چیزی نگویید بلکه بگویید " اللهم صل علی محمد و علی آل محمد " .
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
پس تا این جا ملاحظه نمودید که طبق سفارش پیامبر (ص) ،صلوات بر " آل محمد " جزء جدایی ناپذیر صلوات است.حال با یکدیگر نظر صنعانی را در مورد حذف لفظ " آل " از صلوات می خوانیم :
وَمِنْ هُنَا نَعْلَمُ أَنَّ حَذْفَ لَفْظِ الْآلِ مِنْ الصَّلَاةِ کَمَا یَقَعُ فِی کُتُبِ الْحَدِیثِ لَیْسَ عَلَى مَا یَنْبَغِی؛ وَکُنْت سَأَلْت عَنْهُ قَدِیمًا، فَأُجِبْت أَنَّهُ قَدْ صَحَّ عِنْدَ أَهْلِ الْحَدِیثِ بِلَا رِیبَ: کَیْفِیَّةُ الصَّلَاةِ عَلَى النَّبِیِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ - وَهُمْ رُوَاتُهَا، وَکَأَنَّهُمْ حَذَفُوهَا خَطَأً تَقِیَّةً لَمَّا کَانَ فِی الدَّوْلَةِ الْأُمَوِیَّةِ مَنْ یَکْرَهُ ذِکْرَهُمْ، ثُمَّ اسْتَمَرَّ عَلَیْهِ عَمَلُ النَّاسِ مُتَابَعَةً مِنْ الْآخِرِ لِلْأَوَّلِ، فَلَا وَجْهَ لَهُ، وَبَسَطْت هَذَا الْجَوَابَ فِی حَوَاشِی شَرْحِ الْعُمْدَةِ بَسْطًا شَافِیًا.
سبل السلام،ج1،ص288 ط دار الحدیث
صنعانی در این عبارت می گوید که حذف لفظ " آل " آن طوری که در کتب حدیثی می بینیم امری شایسته نیست و قبلا در مورد آن از من سوال شده و کیفیت صلوات فرستادن بر پیامبر نزد اهل حدیث ثابت است و این روات احادیث بوده اند که گویا اشتباها از روی تقیه در زمان حکومت امویان این لفظ را حذف کرده اند به این دلیل که امویان از آن خوششان نمی آمده است.سپس مردم این عمل را ادامه دادند ولی این عملی فاقد دلیل محکم است ...
برای مشاهده با کیفیت بالا،روی عکس کلیک کنید
پس ملاحظه نمودید که جناب صنعانی به صراحت می گوید که حذف " آل " از کتب حدیثی ( که حتی ما امروز هم مشاهده می کنیم) به دلیل تقیه ی راویان احادیث اهل سنت ( و طبعا علمای اهل سنت که بخض اعظمی از روات احادیث اهل سنت هستند ) از امویان بوده زیرا امویان از این امر کراهت داشته اند.
با این اوصاف ما چند نکته ی مهم را مطرح می کنیم :
اول :
با این اعتراف جناب صنعانی دشمنی حاکمان ظالم اموی با اهل بیت و بغضی که آنان حتی از ذکر " آل " محمد داشته اند به خوبی روشن می شود.
با این حساب اهل سنت در مورد توثیق برخی از امویان و تمجید از آن ها در کتبشان چه پاسخی دارند؟ به علاوه اهل سنت امروزه چه اصراری بر این سبک از صلوات که امویان باعث آن شدند دارند؟
دوم :
علمای اهل سنت اصرار دارند که بگویند تقیه فقط از کفار انجام می گیرد و چیزی به نام تقیه از مسلمان نداریم.(فعلا به نادرستی این استدلال نمی پردازیم) به عنوان مثال :
فالتقیة التی ذکرها الله فی هذه الآیة. إنما هی تقیة من الکفار لا من غیرهم.
تفسیر الطبری،ج6،ص316 ط موسسة الرسالة
طبری می گوید : تقیه ای که خداوند در این آیه ذکر کرده است (آیه ی 28 سوره ی آل عمران) فقط تقیه از کفار است نه غیر آنان.
قَالَ مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ وَمُجَاهِدٌ: کَانَتِ التَّقِیَّةُ فِی جِدَّةِ الْإِسْلَامِ قَبْلَ قُوَّةِ الْمُسْلِمِینَ، فَأَمَّا الْیَوْمُ فَقَدْ أَعَزَّ اللَّهُ الْإِسْلَامَ أَنْ یَتَّقُوا مِنْ عَدُوِّهِمْ.
تفسیر القرطبی،ج4،ص57 ط دار الکتب المصریة
معاذ بن جبل می گوید : تقیه در ابتدای اسلام و قبل از نیرومند شدن مسلمانان بود.اما امروز خداوند مسلمانان را عزیز گردانیده که از دشمنشان بپرهیزند. (یعنی دیگر نیازی به تقیه نیست)
حال سوال ما این است که پس با این اوصاف آن دسته از روات و علمای اهل سنت که از روی تقیه اقدام به حذف " آل " از صلوات کردند بنا بر تعاریف علمای اهل سنت از تقیه،امویان را کافر می دانسته اند! توثیق و تمجید از برخی از امویان در کتب اهل سنت با کافر دانستن آنان چه سنخیتی دارد؟ اگر هم امویان را کافر نمی دانسته اند پس تقیه از آنان چه دلیلی داشته است؟
سوم :
نکته ی پایانی این که امروزه اهل سنت چه اصراری بر ادامه ی سبک امویان در فرستادن صلوات بر پیامبر دارند؟ به چه دلیل هنگام فرستادن در بسیاری از موارد تقیدی به فرستادن صلوات بر " آل محمد " ندارند و چرا بر خلاف احادیث معتبر کتب خویش عمل می کنند؟ آیا اهل سنت هنوز در تقیه هستند؟!
پــــایــــان
