پروفسور کریستین بارتلمه (خاورشناس مشهور آلمانی) : زن در ایران باستان و دوره ی ساسانیان حکم «کالا» را داشت و اصلا شخصیت حقوقی نداشت !
پروفسور کریستین بارتلمه (خاورشناس مشهور آلمانی) : زن در ایران باستان و دوره ی ساسانیان حکم «کالا» را داشت و اصلا شخصیت حقوقی نداشت !
یکی از مواردی که همواره از سوی معاندان و مخالفان اسلام مورد هجمه قرار می گیرد ، جایگاه زن در اسلام می باشد.
یکی از اصلی ترین گروه های مخالف و معاند نیز باستان ستایان و باستان گرایان افراطی و زرتشتی ها می باشند.حال آن که بر اساس کتب معتبر و تاریخ و نظرات کارشناسان ، این زن در دوره های مختلف ایران باستان و به خصوص دوره ی ساسانی (دینی ترین و زرتشتی ترین حکومت تاریخ ایرانِ عزیز و بزرگ) می باشد که در بدترین جایگاه قرار داشته است.
پروفسور کریستین بارتلمه - خاور شناس مشهور آلمانی - در خطابه ی معروف خودش می گوید :
در امپراتوری ساسانی ، بنا بر قوانین متداول از قدیم ، زن شخصیت حقوقی نداشت.یعنی زن شخص فرض نمی شد ، بلکه شیء پنداشته می گردید.به عبارت دیگر وی شخصی که صاحب حقی باشد به شمار نمی رفت ، بلکه چیزی که می توانست از آنِ کسی ، حق کسی شناخته شود ، به شمار می رفت.به طور خلاصه زن دارای حقوقی نبود.
بارتلمه، کریستیان، زن در حقوق ساسانی ، ص 40، مترجم : دکتر ناصر الدین صاحب الزمانی، ناشر : مؤسسه مطبوعاتی عطائی - تهران ، 1337 خورشیدی.
شایان ملاحظه است که در مبحث ازدواج ، با وجود تجدد در فکر ، در حقوق ساسانی همچنان اندیشه ی دیرین «زن شیء است نه شخص» کاملا از میان نرفته و خودنمایی می کند.
بارتلمه، کریستیان، زن در حقوق ساسانی ، ص 50، مترجم : دکتر ناصر الدین صاحب الزمانی، ناشر : مؤسسه مطبوعاتی عطائی - تهران ، 1337 خورشیدی.
نکته ی مهم (1) : نکته ی مهمی که لازم است به آن اشاره کنیم آن است که پروفسور کریستین بارتلمه اساسا از مدافعان غالب اقدامات دوره ی ساسانیان می باشد و حتی معتقد است در دوره ی ساسانی بسیاری از قوانین مترقی وضع شد و وضع زن روز به روز بهتر می شد و با وجود چنین اعتقادی باز تصریح می کند که زن کماکان این جایگاه را داشته است ! یعنی اساسا پروفسور کریستین بارتلمه نه از دیدگاه یک منتقد بلکه در غالب موارد از دیدگاه یک مدافع این مطالب را نگاشته است و این مطلب مهم بر هرکسی که تنها یک بار این کتاب را از ابتدا تا انتها بخواند واضح و مبرهن است.
نکته ی مهم (2) : پروفسور کریستین بارتلمه صراحتا می گوید که عدم وجود شخصیت حقوقی برای زن مبتنی بر قوانین قدیم بوده و این بدان معناست که قبل از ساسانیان نیز زنان ایرانی فاقد شخصیت حقوقی بوده اند و شیء و کالا به حساب می آمده اند ! (این را بگذارید کنار ادعاهای افسانه ای باستان ستایان و باستان گرایان افراطی و زرتشتیان که غالبا یا از خیالبافی خود مطالبی را مکتوب می کنند و یا این که به منابعی استناد می کنند که نویسندگان آن ها غالبا افرادی متعصب بوده و در اغلب موارد نیز مواردی را بدون منبع و پشتوانه ی تاریخی ذکر می کنند !)
اهمیت و اعتبار کتاب
در باب اعتبار و اهمیت کتاب فوق به ذکر بخشی از عبارات مترجم کتاب یعنی دکتر ناصر الدین صاحب الزمانی (پژوهشگر و استاد و متخصص روان شناسی) اشاره می کنیم :
تحقیقات بارتلمه درباره ی حقوق ساسانی ، هنوز پس از نیم قرن ، تقریبا تنها مدرک و مطمئن ترین مرجع مستند درباره ی حیات حقوقی عصر ساسانی به شمار می رود.
ما قسمت اعظم از اطلاعات کنونی خود را درباره ی زندگانی حقوقی نیاکان خویش در عصر ساسانی ، بدون شک ، مدیون زحمات جان فرسا ، اندیشه ی خالی از غرض ، زبان شناسی و ایران شناسی عمیق و حوصله ی اعجاب انگیز این خاورشناس ارجمند و فقید هستیم.
.
.
.
کریستین سن در اثر گرانبهای خود به نام «ایران در زمان ساسانیان» تصریح می کند که توصیفی را که وی از حیات حقوقی زنان در عصر ساسانیان می کند ، همه را مدیون تحقیقات بارتلمه است.
خطابه ی بارتلمه درباره ی حقوق زن در امپراتوری ساسانی که اینک ترجمه ی آن را در اختیار دارید ، در حقیقت نتیجه ی یک عمر تحقیقات و عصاره ی مطالعات وی بر روی متون حقوقی پهلوی و سریانی است ، که او خود به پاره ای از آن ها در آغاز خطابه اشاره می کند.
بارتلمه، کریستیان، زن در حقوق ساسانی ، ص 7 و 8، مترجم : دکتر ناصر الدین صاحب الزمانی، ناشر : مؤسسه مطبوعاتی عطائی - تهران ، 1337 خورشیدی.