عبادة بن صامت (صحابی) : معاویه رباخوار و جهنمی است !
عبادة بن صامت (صحابی) : معاویه رباخوار و جهنمی است !
به جرات می توان معاویة بن ابی سفیان را یکی از رئوس نفاق در صدر اسلام دانست و وی در بسیاری از مواقع آن چنان واضح و صریح علیه سنت پیامبر (ص) عمل می کرد که اعتراض برخی از صحابه را نیز بر می انگیخت.
یکی از این موارد، رباخواری معاویة بن ابی سفیان می باشد که در مورد آن روایات و اخبار فراوان و متنوعی نقل شده است و ما در ان مطلب یکی از آن ها را از مصادر مخالفین نقل می کنیم.
حَدَّثَنَا یُونُسُ، قَالَ: أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِی ابْنُ لَهِیعَةَ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ هُبَیْرَةَ السَّبَائِیِّ، عَنْ أَبِی تَمِیمٍ الْجَیَشَانِیِّ، قَالَ: اشْتَرَى مُعَاوِیَةُ بْنُ أَبِی سُفْیَانَ قِلَادَةً , فِیهَا تِبْرٌ , وَزَبَرْجَدٌ , وَلُؤْلُؤٌ , وَیَاقُوتٌ بِسِتِّمِائَةِ دِینَارٍ. فَقَامَ عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ , حِینَ طَلَعَ مُعَاوِیَةُ , الْمِنْبَرَ أَوْ حِینَ صَلَّى الظُّهْرَ , فَقَالَ: «أَلَا إِنَّ مُعَاوِیَةَ , اشْتَرَى الرِّبَا وَأَکَلَهُ , أَلَا إِنَّهُ فِی النَّارِ إِلَى حَلْقِهِ».
شرح معانی الآثار للطحاوی، ج4،ص75،ح5800 ط عالم الکتب
إتحاف المهرة،ج6،ص453و454،ح6796 ط مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف (بالمدینة) - ومرکز خدمة السنة والسیرة النبویة (بالمدینة)
ابو تمیم جیشانی می گوید : معاویه گردنبندی از جنس طلا و زبرجد و مروارید و یاقوت به قیمت ششصد دینار خرید. هنگامی که معاویه نماز ظهر را خواند و یا هنگامی که منبر رفت، عبادة بن صامت برخاست و گفت : بدانید که معاویه ربا خریده و خورده است و بدانید که او تا گِلو در آتش است.
بررسی سند روایت
الف) یونس بن عبد الأعلى بن میسرة بن حفص بن حیان الصدفى ، أبو موسى المصرى
قَالَ یَحْیَى بنُ حَسَّانٍ التِّنِّیْسِیُّ: یونُسُکُم هَذَا رکنٌ مِنْ أَرکَانِ الإِسْلاَمِ . وَقَالَ النَّسَائِیُّ: ثِقَةٌ. وَقَالَ ابْنُ أَبِی حَاتِمٍ: سَمِعْتُ أَبِی یُوَثِّقُهُ، وَیرفعُ مِنْ شَأْنِهِ .
سیر أعلام النبلاء،ج12،ص350 ط مؤسسة الرسالة
ب) عبد الله بن وهب بن مسلم القرشى مولاهم الفهرى ، أبو محمد المصرى الفقیه
وَقَالَ أَبُو حَاتِمٍ الرَّازِیُّ: هُوَ صَدُوْقٌ، صَالِحُ الحَدِیْثِ. وَقَالَ أَبُو أَحْمَدَ بنُ عَدِیٍّ فِی (کَامِلِهِ) : هُوَ مِنَ الثِّقَاتِ، لاَ أَعْلَمُ لَهُ حَدِیْثاً مُنْکَراً إِذَا حَدَّثَ عَنْهُ ثِقَةٌ. وَرَوَى: أَبُو طَالِبٍ، عَنْ أَحْمَدَ بنِ حَنْبَلٍ، قَالَ: ابْنُ وَهْبٍ یَفصِلُ السَّمَاعَ مِنَ العَرْضِ، مَا أَصَحَّ حَدِیْثَهُ وَأَثْبَتَه! وَقَدْ کَانَ یُسِیءُ الأَخْذَ، لَکِنْ مَا رَوَاهُ أَوْ حَدَّثَ بِهِ، وَجَدتُهُ صَحِیْحاً . وَقَالَ یَحْیَى بنُ مَعِیْنٍ: ثِقَةٌ.
سیر أعلام النبلاء،ج9،ص226 ط مؤسسة الرسالة
ج) عبد الله بن لهیعة بن عقبة الحضرمى الأعدولى ، و یقال الغافقى ، أبو عبد الرحمن ، و یقال أبو النضر ، المصرى الفقیه القاضى
در مورد این راوی بایستی بگوییم که هم توثیق شده و است و هم تضعیف و غالب محققینی که در مباحث رجالی متشدد هستند (مانند البانی و شعیب الأرنؤوط) احادیث وی را در حالت عادی تضعیف می کنند اما اکثریت محققین و از جمله همین افراد متشدد، احادیث «عبادله» [1] از «عبد الله بن لهیعة» را صحیح می دانند و علت اصلی آن نیز این نکته ی مهم است که «عبادله» احادیث «ابن لهیعة» را قبل از سوختن کتبش از وی نقل کرده اند.
در این جا به عنوان نمونه به چند قول از «البانی» و «شعیب الأرنؤوط» اشاره می کنیم.
وهذا إسناد حسن، ابنُ لهیعة -وهو عبد الله، وان کان سیئ الحفظ- رواه عنه هنا عبدُ الله بن وهب، وهو أحد العبادلة الذین تقرر عند أهل العلم أن سماعهم منه صحیح
سنن إبن ماجة،ج3،ص7 ط دار الرسالة العالمیة
شعیب الأرنؤوط : این سند حسن است ، عبد الله بن لهعیة گرچه سیء الحفظ است اما اینجا عبد الله بن لهیعة از او روایت کرده است و او یکی از عبادله است که در نزد اهل علم سماع آن ها از ابن لهعیة صحیح است.
قلت: وهذا إسناد حسن عزیز من روایة ابن وهب عن ابن لهیعة، وهو صحیح الحدیث عنه.....
سلسلة الأحادیث الصحیحة وشیء من فقهها وفوائدها،ج7،ص1402 ط مکتبة المعارف للنشر والتوزیع
من (البانی) می گویم این سند به نقل عبد الله بن وهب از ابن لهعیة حسن است و نقل وی (عبد الله بن وهب) از ابن لهعیة صحیح است.
بنا بر این مخالفین شیعه حق ندارند که بگویند «عبد الله بن لهعیة» ضعیف است و به این دلیل سند روایت ضعیف می شود چرا که حتی اگر طبق منهج متشددین در جرح و تعدیل (همچون البانی و شعیب الأرنؤوط) نیز پیش برویم و «عبد الله بن لهعیة» را ضعیف بدانیم [2] باز هم این سند صحیح است چرا که «عبد الله بن وهب» که یکی از «عبادله» می باشد آن را از «ابن لهعیة» نقل کرده است.
د) عَبد اللَّهِ بن هبیرة بن أسعد بن کهلان السبئی الْحَضْرَمِیّ، أَبُو هبیرة المِصْرِی
قال عبد الله بن أحمد: قال أبی: عبد الله بن هبیرة، ثقة. «العلل» (3164).
موسوعة أقوال الإمام أحمد بن حنبل فی رجال الحدیث وعلله،ج2،ص297 ط عالم الکتب
هـ) عبد الله بن مالک بن أبى الأسحم، أبو تمیم الجیشانى الرعینى المصرى
[928] أبو تمیم الجیشانی عبد الله بن مالک من عباد المصریین وکان متقنا.
مشاهیر علماء الأمصار وأعلام فقهاء الأقطار،ص 194 ط دار الوفاء
وذکره یعقوب بن سفیان فی " جملة الثقات " من أهل مصر. وذکره ابن فتحون فی کتابه " معرفة الصحابة "، وقال العجلی: تابعی مصری ثقة.
إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال،ج8،ص149 ط الفاروق الحدیثة
[1] منظور از «عبادله» ، «عبد الله بن المبارک» و «عبد الله بن وهب» و «عبد الله بن یزید المقرئ» و «عبد الله بن مسلمة القعنبی» است.
[2] بحث در مورد وثاقت یا عدم وثاقت «عبد الله بن لهیعة» موضوعی است جداگانه که بایستی در جای خود مورد بررسی قرار گیرد.
