امام حسن (ع) و افضلیت امیر المومنین بر اولین و آخرین (مصادر اهل تسنن)
امام حسن (ع) و افضلیت امیر المومنین بر اولین و آخرین (مصادر اهل تسنن)
یکی از مسائل مسلم تاریخی که مخالفین شیعه تلاش زیادی در مخفی نگه داشتن و انکار آن کرده اند، افضلیت امیر المومنین (ع) بر تمامی انبیاء و انسان ها (به جز پیامبر (ص)) می باشد اما خداوند در قرآن کریم می فرماید :
یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُون (آیه ی 32،سوره ی توبه)
روایتی در کتب مخالفین شیعه از وجود مبارک امام حسن (ع) نقل شده است که طرق فراوان و سند های معتبر داشته و در این روایت که امام حسن (ع) آن را پس از شهادت امیر المومنین (ع) مطرح کرده اند، بر افضلیت امیر المومنین بر جمیع خلایق از اولین و آخرین تصریح شده است.
حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَیْرٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ أَبِی خَالِدٍ عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ عَنْ هُبَیْرَةَ بْنِ یَرِیمَ قَالَ: سَمِعْتُ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ قَامَ خَطِیبًا فَخَطَبَ النَّاسَ فَقَالَ: یَا أَیُّهَا النَّاسُ , لَقَدْ فَارَقَکُمْ أَمْسِ رَجُلٌ مَا سَبَقَهُ الْأَوَّلُونَ وَلَا یُدْرِکُهُ الْآخِرُونَ , وَلَقَدْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَبْعَثُهُ الْمَبْعَثَ فَیُعْطِیهِ الرَّایَةَ فَمَا یَرْجِعُ حَتَّى یَفْتَحَ اللَّهُ عَلَیْهِ , جِبْرِیلُ عَنْ یَمِینِهِ وَمِیکَائِیلُ عَنْ شِمَالِهِ , مَا تَرَکَ بَیْضَاءَ وَلَا صَفْرَاءَ إِلَّا سَبْعَمِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ مِنْ عَطَائِهِ , أَرَادَ أَنْ یَشْتَرِیَ بِهَا خَادِمًا.
مصنف ابن ابی شیبة،ج17،ص119و120،ر32768 ط دار القبلة
هبیرة بن یریم می گوید شنیدم که حسن بن علی شروع به سخنرانی کرد و گفت : ای مردم، دیروز مردی از میان شما رفت که نه اولین (پیشینیان) از او سبقت گرفتند و نه آخرین (افراد پس از او) او را درک می کنند { یعنی به او نمی رسند } و پیامبر او را در جنگ ها می فرستاد و پرچم را به او می داد و او باز نمی گشت تا این که خداوند فتح و پیروزی را نصیب او کند و جبرئیل در سمت راستش و میکائیل در سمت چپش بود.چیزی از خود باقی نگذاشت به جز هفتصد درهم که می خواست با آن یک خدمتکار بگیرد.
این روایت، طرق متعددی دارد و جمع کثیری از علماء و محققین مخالفین ، آن را تصحیح و تحسین کرده و در کتب خویش نقل کرده اند.از آن جایی که تعداد بالایی از مخالفین این روایت را تصحیح و تحسین کرده اند، ما از بررسی سندی این روایت خودداری کرده و به ذکر تصحیح و تحسین مخالفین در مورد روایت همراه با منابع و مصادرش می پردازیم. (همچنین در پایان بحث می توانید نمودار طرق روایت فوق را مشاهده کنید)
1. " محمد عوامة " ، محقق وهابی کتاب " مصنف ابن ابی شیبة " این روایت را تحسین کرده است. (مصنف ابن ابی شیبة،ج17،ص124 ط دار القبلة)
2. علامه " احمد محمد شاکر " ، محقق کتاب " مسند احمد " دو سند این روایت را تصحیح کرده است. (مسند احمد،ج2،ص344،ر1719و1720 ط دار الحدیث)
3. شیخ " شعیب الأرنؤوط "، محقق کتاب " مسند احمد " این روایت را حسن دانسته است. (مسند احمد،ج3،ص246و247،ر1719و1720 ط موسسة الرسالة)
4. " نور الدین هیثمی " از علمای اهل سنت، طریق احمد بن حنبل و بعضی از طرق بزار و طبرانی را حسن می داند. (مجمع الزوائد ومنبع الفوائد،ج9،ص202و203 ط دار الفکر)
5. " وصی الله بن محمد عباس "، محقق کتاب " فضائل الصحابة " و از اساتید دانشگاه ام القری می باشد که اسناد روایت فوق را " صحیح " و " حسن " دانسته است. (فضائل الصحابة،ج1،ص674،ر922 ط دار ابن الجوزی و فضائل الصحابة،ج2،ص737و738،ر1013و1014 ط دار ابن الجوزی)
6. " ابن حبان " از علمای بزرگ اهل سنت، این روایت را در صحیح خودش آورده و این نشان می دهد که اصل روایت در نزد او صحیح می باشد.
7. " البانی " وهابی این روایت را در دجا تصحیح کرده است.یکی در تعلیقاتش بر " صحیح ابن حبان " دیگری در " سلسلة الاحادیث الصحیحة " . (التعلیقات الحسان علی صحیح ابن حبان،ج10،ص74،ر6897 ط دار باوزیر و سلسلة الاحادیث الصحیحة،ج5،صص660 الی 665 ط مکتبة المعارف)
8. " احمد میرین البلوشی " محقق کتاب " خصائص علی بن ابی طالب " این روایت را تحسین کرده است. (خصائص امیر المومنین علی بن ابی طالب،ص46،ر23 ط مکتبة المعلا)
9. " بدر بن عبد الله البدر " محقق کتاب " جزء الالف دینار " ابوبکر قطیعی این روایت را حسن دانسته است. (جزء الألف دینار،ص130و131 ط دار النفائس)
10. " علی محمد الصلابی " وهابی این روایت را در پنج جا تصحیح کرده است. (امیر المومنین الحسن بن علی بن ابی طالب،ص76 و 77 و 186 و اسمی المطالب فی سیرة امیر المومنین علی بن ابی طالب،ص267و1037و1038 ط مکتبة الصحابة)
11. " سعد بن ناصر الشثری " محقق کتاب " المطالب العالیة " یکی از طرق روایت فوق را حسن دانسته و در مجموع اصل روایت را " حسن لغیره " می داند. (المطالب العالیة،ج18،ص242و243 ط دار العاصمة)
12. دکتور " عطیة الزهرانی " محقق کتاب " السنة " خلال، این روایت را تحسین کرده است. (السنة لابی بکر بن الخلال،ج2،ص353،ر471 ط دار الرایة)
13. " سعد المبارک الحسن " محقق کتاب " الذریة الطاهرة " یکی از طرق این روایت را حسن دانسته است. (الذریة الطاهرة للدولابی،ص78)
14. " حسین سلیم اسد " محقق کتاب " موارد الظمآن الی زوائد ابن حبان " ، سند این روایت را جید دانسته است.
15. محققین وهابی نرم افزار " جوامع الکلم " طرق مختلف از این روایت را تحسین کرده اند.
ملاحظه نمودید که دست کم پانزده تن از علماء و محققین برجسته ی مخالفین، این روایت را تصحیح و تحسین نموده اند همین ما را از بررسی سندی (به خصوص با کثرت طرق) بی نیاز می کند.
منابع و مصادر مشهور تر و معتبرتری که این روایت را نقل کرده اند،در یک نگاه کلی به این شرح است :
مصنف ابن ابی شیبة،ج17،ص112و113 ر 32757 و ص119و120 ر 32768 و ص124 ر 32773 ط دار القبلة
مسند احمد،ج3،ص246و247 ر 1719و1720 ط موسسة الرسالةفضائل الصحابة،ج1،ص674 ر 922 ط دار ابن الجوزی و ج2،ص737و738 ر 1013و1014 و ص743و744 ر 1026 ط دار ابن الجوزی
صحیح ابن حبان (ت البانی)،ج10،ص74 ط دار باوزیر
موارد الظمآن الی زوائد ابن حبان،ج7،ص149 ر 2211 ط دار الثقافة العربیة
خصائص امیر المومنین علی بن ابی طالب،ص46 ط 23 ط مکتبة المعلا
جزء الألف دینار،ص130و131 ر 84 ط دار النفائس
الذریة الطاهرة النبویة للدولابی،ص78 ر 131
اسمی المطالب فی سیرة امیر المومنین علی بن ابی طالب،ص267و1037و1038 ط مکتبة الصحابة
امیر المومنین الحسن بن علی بن ابی طالب،ص76و77و186
السنة لابی بکر بن الخلال،ج2،ص353 ر 471 ط دار الرایة
السنن الکبری للنسائی،ج7،ص416 ر 8354 ط موسسة الرسالة
سلسلة الاحادیث الصحیحة،ج5،صص 660 الی 665 ط مکتبة المعارف
مجمع الزوائد ومنبع الفوائد،ج9،ص202و203 ط دار الفکر
غایة المقصد فی زوائد المسند،ج3،ص377
المطالب العالیة،ج18،ص242و243 ط دار العاصمة
به طور کلی فضائلی که از متن این روایت برداشت می شود چنین است :
1. امیر المومنین (ع) افضل از اولین و آخرین (پیشینیان و پسینیان) (به جز پیامبر) هستند (مَا سَبَقَهُ الْأَوَّلُونَ وَلَا یُدْرِکُهُ الْآخِرُونَ) و این افضلیت امیر المومنین بر تمامی انبیاء (به جز حضرت محمد (ص)) و تمامی صحابه را نیز ثابت می کند.نکته ی دیگر این که در برخی متون این پیشگامی امیر المومنین را به پیشگامی امیر المومنین (ع) در علم و عمل توصیف کرده اند (مَا سَبَقَهُ الْأَوَّلُونَ بعلم – بعمل) که این توصیف نیز اعلمیت امیر المومنین بر سایرین و پیشگامی ایشان در عمل به فرامین الهی را ثابت می سازد.
جالب آن که ابن کثیر سلفی ( که رگه هایی از نصب نیز در او وجود دارد ) پس از نقل این روایت از آن جا که راهی برای تضعیف سند پیدا نمی کند، می گوید متن این روایت دارای نکارت است ! دلیل او نیز همین فضیلتی است که ذکر نمودیم که افضل بودن علی بن ابی طالب (ع) بر تمامی صحابه و انبیاء را ثابت می کند (البته به جز رسول الله) .محقق کتاب " المطالب العالیة " نیز به همین مطلب اشاره کرده است. این جاست که بایستی بگوییم به کوری چشم نواصب، در صحت این روایت ب وجود طرق کثیره، شکی نیست و امام حسن علیه السلام به تبیین بخش کوچکی از فضائل امیر المومنین پرداخته اند.
2. امیر المومنین (ع) پرچمدار رسول الله (ص) در جنگ ها بودند و همواره با پیروزی بر می گشتند.
3. جبرئیل در سمت راست امیر المومنین و میکائیل در سمت چپ امیر المومنین قرار داشتند و فتح و پیروزی نصیب امیر المومنین می شد.
4. زندگی زاهدانه و ساده ی امیر المومنین که از ایشان هیچ چیز به غیر از مالی اندک و ناچیز باقی نماند.
الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة مولانا امیر المؤمنین .....
http://s6.picofile.com/file/8198762100/0001.png
http://s3.picofile.com/file/8198762150/0002.png
http://s6.picofile.com/file/8198762218/0006.png
http://s3.picofile.com/file/8198762234/0007.png
http://s6.picofile.com/file/8198762268/0008.png
http://s3.picofile.com/file/8198762276/0009.png
http://s3.picofile.com/file/8198762418/00015.png
http://s6.picofile.com/file/8198762434/00016.png
http://s3.picofile.com/file/8198762484/00018.png
http://s3.picofile.com/file/8198762492/00019.png
http://s3.picofile.com/file/8198762634/00021.png
http://s6.picofile.com/file/8198762726/00023.png
http://s6.picofile.com/file/8198762476/00017.png
http://s6.picofile.com/file/8198762592/00020.png
http://s6.picofile.com/file/8198762776/00022.png
http://s3.picofile.com/file/8198762168/0003.png
http://s3.picofile.com/file/8198762184/0004.png
http://s3.picofile.com/file/8198762192/0005.png
http://s6.picofile.com/file/8198762292/00010.png
http://s6.picofile.com/file/8198762326/00011.png
http://s3.picofile.com/file/8198762342/00012.png
http://s3.picofile.com/file/8198762368/00013.png
http://s6.picofile.com/file/8198762384/00014.png
لطفا فقط منقول از خود حضرت باشه ... سپاس