حقانیت شیعه و رد شبهات

سلسله اهانت‌های ابن تیمیه (عالم برجسته مخالفان شیعه) به حضرت زهراء (س) [3]: قهر کردن حضرت زهراء (س) با ابوبکر و صحبت نکردن با او عملی ناپسند و زشت و شکایت ایشان به پیامبر (ص) خلاف قرآن و سنت است!

مقدمه

ابو العباس بن تیمیه (متوفای 728 هـ) از جمله علمای بسیار مشهور و برجسته مخالفان شیعه می‌باشد که با توجه به مواضع و افکار خاصش، همواره منجر به بروز موضع‌گیری‌های شدید و مختلفی در بین مخالفان و موافقان شده است. از یک سوی موافقان وی در میان علمای مخالفان شیعه به مدح و ثنای وی پرداخته و حتی در حق او غلو و زیاده‌گویی کرده‌اند و از سوی دیگر مخالفان وی در میان علمای مخالفان شیعه به انتقاد از برخی تفکرات او پرداخته‌اند. البته در این میان گروهی از علمای مخالفان شیعه نیز با اتخاذ موضعی خفیف‌تر از دو گروه مذکور، در عین دفاع از اصل جایگاه ابن تیمیه، به برخی مواضع وی نقد‌هایی وارد کرده‌اند.

ابن تیمیه در کتاب «منهاج السنة» خویش که آن را به زعم خود در پاسخ به استدلالات علامه حلی (رض) (متوفای 726 هـ) نگاشته، در مواضع متعدد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم (معمولا غیر مستقیم) به ساحت قدسی اهل بیت علیهم السلام هتاکی کرده و بدترین توصیفات را در حق ایشان روا می‌دارد.

شخصیت مقدس حضرت زهراء سلام الله علیها به عنوان سرور زنان اهل بهشت نیز از تیغ تیز هتاکی و جسارت‌های زشت ابن تیمیه مصون نمانده و وی در مواضع متعددی به ساحت قدسی آن بانوی بزرگوار اهانت کرده است.

ما در این یادداشت به نقل و بررسی این هتاکی‌ها و جسارت‌ها خواهیم پرداخت.

ابن تیمیه (عالم برجسته و مشهور مخالفان شیعه): قهر کردن حضرت زهراء (س) با ابوبکر و صحبت نکردن با او عملی ناپسند و زشت و شکایت ایشان به پیامبر (ص) خلاف قرآن و سنت است!

ابن تیمیه (عالم مشهور مخالفان شیعه) در مورد ماجرای غضب حضرت زهراء سلام الله علیها بر ابوبکر و صحبت نکردن با وی و سپس سخنان ایشان راجع به شکوه و شکایت به نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از ابوبکر و عمر موضیعی کاملا منفی و سلبی اتخاذ کرده و این عملکرد حضرت زهراء سلام الله علیها را ناپسند و مخالف قرآن و سنت خوانده است!

وی چنین می‌نویسد:

وَکَذَلِکَ مَا ذَکَرَهُ مِنْ حَلِفِهَا أَنَّهَا لَا تُکَلِّمُهُ وَلَا صَاحِبَهُ حَتَّى تَلْقَى أَبَاهَا وَتَشْتَکِیَ إِلَیْهِ، أَمْرٌ لَا یَلِیقُ أَنْ یُذْکَرَ عَنْ فَاطِمَةَ - رَضِیَ اللَّهُ عَنْهَا -؛ فَإِنَّ الشَّکْوَى إِنَّمَا تَکُونُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى، کَمَا قَالَ الْعَبْدُ الصَّالِحُ: {إِنَّمَا أَشْکُو بَثِّی وَحُزْنِی إِلَى اللَّهِ} [سُورَةِ یُوسُفَ: 86]، وَفِی دُعَاءِ مُوسَى - عَلَیْهِ السَّلَامُ - اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ، وَإِلَیْکَ الْمُشْتَکَى، وَأَنْتَ الْمُسْتَعَانُ، وَبِکَ الْمُسْتَغَاثُ، وَعَلَیْکَ التُّکْلَانُ. «وَقَالَ النَّبِیُّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ - لِابْنِ عَبَّاسٍ: " إِذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلِ اللَّهَ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ»، وَلَمْ یَقُلْ: سَلْنِی وَلَا اسْتَعِنْ بِی.
وَقَدْ قَالَ تَعَالَى: {فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَإِلَى رَبِّکَ فَارْغَبْ} [سُورَةِ الشَّرْحِ: 7، 8].

ابن تیمیه الحرانی الحنبلی، ابوالعباس أحمد عبد الحلیم (المتوفى 728 هـ)، منهاج السنة النبویة، ج4، ص244، تحقیق: د. محمد رشاد سالم، الناشر: جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، الطبعة: الأولى، 1406 هـ - 1986 م.

و همچنین آنچه [علامه حلی] نقل کرده در این مورد که [حضرت] زهراء [س] قسم خورد تا با ابوبکر سخن نگوید تا این که پدرش را ملاقات کند و به نزد او شکایت ببرد چیزیست که شایسته نیست از [حضرت] فاطمه نقل شود چرا که شکوه و شکایت کردن تنها به نزد خداوند انجام می‌پذیرد همانطور که عبد صالح گفته است: {إِنَّمَا أَشْکُو بَثِّی وَحُزْنِی إِلَى اللَّهِ} [سُورَةِ یُوسُفَ: 86] (گفت: «من غم و اندوهم را تنها به خدا می‌گویم (و شکایت نزد او می‌برم)! و از خدا چیزهایی می‌دانم که شما نمی‌دانید!) و در دعای حضرت موسی علیه السلام آمده است: «خداوندا حمد و سپاس از آنِ توست و شکوه و شکایت به درگاه توست و این تویی که یاری می‌کنی و به درگاه توست که استغاثه می‌شود و به تو توکل می‌شود» و پیامبر صلی الله علیه [و آله] و سلم به ابن عباس فرموده است: «هرگاه درخواست کردی از خدا درخواست کن و بخواه و هرگاه طلب یاری کرد از خداوند طلب یاری کن». و پیامبر نفرموده است: از من بخواه یا از من طلب یاری کن.

نظر به این سخنان نادرست و هتاکانه ابن تیمیه به مقام شامخ حضرت زهراء سلام الله علیها و عملکرد ایشان، ذکر نکاتی ضروری به نظر می‌رسد:

الف) قطعی و صحیح بودن غضب حضرت زهراء بر ابوبکر و عمر و قهر کردن و سخن نگفتن ایشان با آن دو

ماجرای غضب کردن حضرت زهراء سلام الله علیها بر ابوبکر و قهر و عدم تکلم با وی تا پایان عمر شریفشان، چیزی نیست که صرفا ادعای شیعیان باشد و در کتب ایشان نقل شده باشد. بلکه در صحیح مصادر و روایات مخالفان شیعه نیز وارد شده است.

ما قبلا این روایات را به صورت کامل به همراه شرح و پاسخ به شبهات پیرامون آن - بر اساس مصادر و مبانی مخالفان شیعه - منتشر کرده‌ایم. برای اطلاع از این موضوع به [اینجا] مراجعه کنید.

حال وقتی غضب حضرت زهراء سلام الله علیها بر ابوبکر و عُمَر و قهر کردن و عدم تکلم ایشان با آن دو ثابت و قطعیست، با کنار هم قرار دادن این روایات و کلام ابن تیمیه مشخص می‌شود که ابن تیمیه در عمل معتقد به ناپسند بودن این عمل حضرت زهراء سلام الله علیهاست.

ما در قسمت دوم از مطلب «سلسله اهانت‌های ابن تیمیه  به حضرت زهراء (س)» نیز به این نکته اشاره کرده‌ایم. [اینجا]

ب) شکوه و شکایت به نزد رسول خدا (ص) از سوی صحابه

در روایات فراوانی در نزد مخالفان شیعه ثابت شده است که صحابه در مواقع مختلف شکوه و شکایت خود را به نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می‌بردند. در اینجا به مواردی اشاره می‌کنیم:

أخبرنَا أَبُو بکر مُحَمَّد بن أبی الْقَاسِم أَن أَبَا الْخَیْر مُحَمَّد بن رَجَاء بن إِبْرَاهِیم أخْبرهُم ابْنا أَحْمد بن عبد الرَّحْمَن ابْنا أَبُو بکر أَحْمد بن مُوسَى بن مرْدَوَیْه ثَنَا مُحَمَّد بن أَحْمد بن إِبْرَاهِیم ثَنَا مُحَمَّد بن أَیُّوب ابْنا مُحَمَّد بن عبد الله بن أبی جَعْفَر ثَنَا أبی عَن أَبِیه عَن مُوسَى بن عقبَة عَن کریب مولى ابْن عَبَّاس قَالَ: سمعته یَقُول: الله أعلم عَن النَّاس کَانُوا قبل أَن ینزل فِی الصَّوْم مَا نزل فیهم یَأْکُلُون وَیَشْرَبُونَ وَیحل لَهُم شَأْن النِّسَاء فَإِذا نَام أحدهم لم یطعم وَلم یشرب وَلَا یَأْتِی أَهله حَتَّى یفْطر من الْقَابِلَة. فَبَلغنَا أَن عمر بن الْخطاب بعد مَا نَام وَوَجَب عَلَیْهِ الصَّوْم وَقع على أَهله. ثمَّ جَاءَ إِلَى النَّبِی صلى الله عَلَیْهِ وَسلم فَقَالَ: أَشْکُو إِلَى الله وَإِلَیْک الَّذِی صنعت قَالَ: " وماذا صنعت؟ " قَالَ: إِنِّی سَوَّلت لی نَفسِی فَوَقَعت على أَهلِی بعد مَا نمت وَأَنا أُرِید الصَّوْم. فزعموا أَن النَّبِی صلى الله عَلَیْهِ وَسلم قَالَ: "مَا کنت خلیقا أَن تفعل ". فَنزل الْکتاب (أحل لکم لَیْلَة الصّیام الرَّفَث إِلَى نِسَائِکُم).

المقدسی الحنبلی، ابوعبد الله محمد بن عبد الواحد بن أحمد (المتوفى 643هـ)، الأحادیث المختارة، ج13، ص54و55، ح84، تحقیق عبد الملک بن عبد الله بن دهیش، الناشر: دار خضر للطباعة والنشر والتوزیع، بیروت - لبنان، الطبعة: الأولى، 1410هـ . [تعلیق المحقق: إسناده حسن]

همانطور که در حدیث بالا آمده، یکی از صحابه شکایت خود را به نزد خدا و رسول خدا برده و بردن شکایت به نزد رسول خدا را کنار شکایت بردن به نزد خداوند آورده است!

در حدیث دیگری چنین آمده است:

فقد جاء الحدیث من طریق أخرى عن عبد الرحمن بن جبیر أتم منه. فقال یعقوب بن سفیان فی "المعرفة" (2/288- 289) ، وعنه البیهقی فی "دلائل النبوة" (6/327- 328) : حدثنا عبد الله بن یوسف قال: حدثنا یحیى بن حمزة قال: حدثنی أبو علقمة نصر بن علقمة یرد الحدیث إلى جبیر بن نفیر قال: قال عبد الله بن حوالة: کنا عند رسول الله - صلى الله علیه وسلم -، فشکونا إلیه العُری والفقر وقلة الشیء، فقال رسول الله- صلى الله علیه وسلم -: "أبشروا؛ فوالله! لأنا من کثرة الشیء أخوف علیکم من قلته، والله! لا یزال هذا الأمر فیکم حتى یفتح الله عز وجل أرض فارس، وأرض الروم، وأرض حِمیر، وحتى تکونوا أجناداً ثلاثة: جنداً بالشام، وجنداً بالعراق، وجنداً بالیمن، وحتى یعطى الرجل المئة فیسخطها" ... قلت: وإسناده صحیح رجاله کلهم ثقات ...

الأشقودری الألبانی، أبو عبد الرحمن محمد ناصر الدین (المتوفى 1420هـ)، سلسلة الأحادیث الصحیحة وشیء من فقهها وفوائدها، ج7، ص1259و1260، الناشر: مکتبة المعارف للنشر والتوزیع - الریاض، الطبعة: الأولى، جـ 1 - 4: 1415 هـ - 1995 م - جـ 6: 1416 هـ - 1996 م - جـ 7: 1422 هـ - 2002 م.

در حدیث بالا که محمد ناصر الدین البانی (عالم برجسته سَلَفی) آن را تصحیح کرده، تعدادی از صحابه از شدت مشکلات و سختی‌ها شکایت خود را به نزد رسول خدا برده‌اند و نه آن که به نزد خدا شکایت کرده باشند و پیامبر نیز هیچ اشکالی را متوجه آنان نساخته است.

البته موارد فراوان دیگری نیز در روایات مخالفان شیعه از این دست موجود است اما اینجا این سؤال مهم مطرح می‌شود که چرا ابن تیمیه کلام حضرت زهراء سلام الله علیها که «در هنگام ملاقات با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم شکایت ابوبکر و عُمَر را پیش ایشان خواهم کرد» مخالف قرآن و سنت می‌داند اما نسبت به این حجم از روایات شکوه و گایت و گلایه صحابه از مشکلاتشان در نزد رسول خدا خود را به تجاهل و بی‌خبری می‌زند؟! به راستی چرا هر جا به اهل‌بیت علیهم السلام و حضرت زهراء سلام الله علیها می‌رسد زبان به طعن و اشکال می‌گشاید اما در مورد سایرین چنین قضاوت نمی‌کند؟! همین نوع تعامل نشان دهنده پوشالی بودن و تو خالی بودن ادعای محبت اهل‌بیت علیهم السلام از سوی افرادی چون ابن تیمیه است.