برگزاری «چهارشنبه سوری» در چهارشنبه آخر ماه «صفر» در زمان صفویه!
برگزاری «چهارشنبه سوری» در چهارشنبه آخر ماه «صفر» در زمان صفویه!
«چهارشنبه سوری» از جمله آداب و رسومی میباشد که به تصریح بسیاری از محققان و مورخان ارتباطی با ایران باستان و آیین زرتشتی ندارد و بر اساس برخی گزارشهای موجود حتی در برخی دورههای تاریخی در روزی غیر از چهارشنبه آخر سال برگزار میشده است.
مرحوم آقا جمال الدین محمد خوانساری (از علما و فقهای برجسته شیعه - متوفای 1125 هـ) در کتاب مشهور خود «کلثوم ننه» که آن را به زبان طنز و با هدف مبارزه با خرافات رایج در میان مردم زمان حیاتش نگاشته، چنین آورده است:
بدان که سیزدهم صفر و چهارشنبه آخر صفر که در اصطلاح چهارشنبه سوری گویند واجب است زدن سازها، چون این دو روز بلای بسیار از آسمان نازل میشود، به سبب زدن سازها رفع بلا میشود.
خوانساری، آقا جمال الدین محمد (متوفای 1125 هـ)، کلثوم ننه، باب هشتم، ص73، ناشر: انتشارات مروارید.
اجماعی علماست که در شب چهارشنبه سوری باید ظرفی مانند سبو و کوزه را پر از آب کرده، وقت غروب آفتاب از بام به کوچه اندازند که رفع بلا میکند. کلثوم ننه گفته که در وقت بردن ظرف به عقب نگاه نکنند که بلا برمیگردد و بعد قدری آتش روی آن ریزند و بعد مقدار کمخی پول سیاه پایین اندازند و آن پول باید باشد تا فقیر بردارد.
خوانساری، آقا جمال الدین محمد (متوفای 1125 هـ)، کلثوم ننه، خاتمه، ص123، ناشر: انتشارات مروارید.
تذکر: همانطور که گفته شد، مرحوم آقا جمال الدین محمد خوانساری این موارد را به عنوان خرافات و باورهای غلط رایج در میان مردم در زمان خویش و با زبانی طنز و انتقادی و با هدف مبارزه با خرافات و رد آن در این کتاب آورده و ارتباطی با عقیده ایشان و یا قبول داشتن چنین مواردی ندارد.