نهی پیامبر (ص) از کشتن افراد پیر و زنان و کودکان و قطع درختان در جنگ ها در روایت امام صادق (ع)
نهی پیامبر (ص) از کشتن افراد پیر و زنان و کودکان و قطع درختان در جنگ ها در روایت امام صادق (ع)
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ أَظُنُّهُ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا أَرَادَ أَنْ یَبْعَثَ سَرِیَّةً دَعَاهُمْ فَأَجْلَسَهُمْ بَیْنَ یَدَیْهِ ثُمَّ یَقُولُ سِیرُوا بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ لَا تَغُلُّوا وَ لَا تُمَثِّلُوا وَ لَا تَغْدِرُوا وَ لَا تَقْتُلُوا شَیْخاً فَانِیاً وَ لَا صَبِیّاً وَ لَا امْرَأَةً وَ لَا تَقْطَعُوا شَجَراً إِلَّا أَنْ تُضْطَرُّوا إِلَیْهَا وَ أَیُّمَا رَجُلٍ مِنْ أَدْنَى الْمُسْلِمِینَ أَوْ أَفْضَلِهِمْ نَظَرَ إِلَى رَجُلٍ مِنَ الْمُشْرِکِینَ فَهُوَ جَارٌ حَتَّى یَسْمَعَ کَلامَ اللَّهِ فَإِنْ تَبِعَکُمْ فَأَخُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ إِنْ أَبَى فَأَبْلِغُوهُ مَأْمَنَهُ وَ اسْتَعِینُوا بِاللَّهِ عَلَیْه.
الکلینی الرازی، أبو جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (المتوفى328 هـ)،الکافی، ج9، ص408و409، ح8229، الناشر: دار الحدیث، قم-ایران، الطبعة الاولى،1429هـ .
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمودند: رسول خدا (ص) هنگامی که می خواستند گروهی را به جنگ بفرستند، ابتدا آن ها را فرامی خواندند و ایشان را در مقابل خود می نشاندند و سپس می گفتند: «به نام خدا و در راه خداوند و بر روش رسول خدا (ص) حرکت کنید و در مورد غنائم جنگی خیانت نکنید و مُثله (تکه تکه کردن اعضای بدن) نکنید و مرتکب خیانت نشوید و پیر مردان و کودکان و زنان را نکشید و هیچ درختی را قطع نکنید مگر آن که مضطر و ناچار به انجام آن شوید و هر یک از مسلمانان - چه فرد ناشناس و دارای مراتب پایین و چه فرد سرشناس و دارای مراتب عالیه - فردی از دشمن را مورد حمایت و امان خود قرار داد، او در پناه است تا زمانی که کلام خدا را بشنود. اگر از شما پیروی کند که برادر دینیتان است و اگر چنین نکند، او را به پناهگاه و مامنش برسانید و در مورد او از خداوند یاری بجویید.
نکات مهم بر اساس روایت:
1- مثله کردن و بریدن اعضای بدن لشکر دشمن جایز نیست.
2- کشتن افراد پیر و سالخورده و زنان و کودکان جایز نیست.
3- قطع کردن درختان جایز نیست مگر این که انسان مضطر به انجام آن شود.
4- اگر فردی از مسلمانان به فردی از دشمن پناه داد، خون او محفوظ است و کسی حق تعرض به وی ندارد و پس از پایان جنگ بایستی وی را به مامن و پناهگاهش رساند.
بررسی سندی
علی بن ابراهیم
علی بن إبراهیم بن هاشم أبو الحسن القمی : ثقة فی الحدیث، ثبت، معتمد، صحیح المذهب.
النجاشی الأسدی الکوفی، ابوالعباس أحمد بن علی بن أحمد بن العباس (المتوفى450هـ)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی،ص 260، تحقیق: السید موسی الشبیری الزنجانی، ناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، الطبعة: 1365 ش.
ابراهیم بن هاشم
إبراهیم بن هاشم القمی ،أبو إسحاق : أقول: لا ینبغی الشک فی وثاقة إبراهیم بن هاشم، و یدل على ذلک عدة أمور .....
الموسوی الخوئی، السید أبو القاسم (متوفاى1411هـ)، معجم رجال الحدیث وتفصیل طبقات الرواة،ج1،ص 291، الطبعة الخامسة، 1413هـ ـ 1992م.
محمد بن ابی عمیر
محمّد بن أبی عمیر، یکنى أبا أحمد، و اسم أبی عمیر زیاد، مولى الأزد، ثقة.
الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (المتوفى460هـ)، رجال الطوسی،ص 365، تحقیق: جواد القیومی الأصفهانی، ناشر: مؤسسة النشر الاسلامی ـ قم، الطبعة: الأولى، 1415هـ .
أَجْمَعَ أَصْحَابُنَا عَلَى تَصْحِیحِ مَا یَصِحُّ عَنْ هَؤُلَاءِ وَ تَصْدِیقِهِمْ، وَ أَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ وَ الْعِلْمِ: وَ هُمْ سِتَّةُ نَفَرٍ آخر دون الستة نفر الذین ذکرناهم فی أصحاب أبی عبد الله (ع)، منهم یونس بن عبد الرحمن، و صفوان بن یحیى بیاع السابری، و محمد بن أبی عمیر، و عبد الله بن المغیرة، و الحسن بن محبوب، و أحمد بن محمد بن أبی نصر، و قال بعضهم: مکان الحسن بن محبوب: الحسن بن علی بن فضال و فضالة بن أیوب، و قال بعضهم: مکان ابن فضال: عثمان بن عیسى، و أفقه هؤلاء یونس بن عبد الرحمن و صفوان بن یحیى.
الطوسی، الشیخ الطائفة أبى جعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسین (المتوفى 460هـ)، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال الکشی، ص556، محقق: حسن مصطفوی، الناشر: مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، الطبعة: الأولى، 1409 هـ .
و إذا کان أحد الراویین مسندا و الآخر مرسلا، نظر فی حال المرسل، فإن کان ممن یعلم أنه لا یرسل إلا عن ثقة موثوق به فلا ترجیح لخبر غیره على خبره، و لأجل ذلک سوت الطائفة بین ما یرویه محمد بن أبی عمیر، و صفوان بن یحیى، و أحمد بن محمد بن أبی نصر و غیرهم من الثقات الذین عرفوا بأنهم لا یروون و لا یرسلون إلا عمن یوثق به و بین ما أسنده غیرهم، و لذلک عملوا بمراسیلهم إذا انفردوا عن روایة غیرهم.
الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (المتوفى460هـ)،العدة فی أصول الفقه، ج1، ص154، تحقیق: محمد رضا الأنصاری القمی، الطبعة: الأولى، 1417 هـ .