تحریف و دستبرد در کتاب " معجم شیوخ الذهبی" !
شمس الدین ذهبی،ترجمه و شرح حال افراد را پس از وفات در کتابش می نویسد !
یکی از مواردی که دلالت بر تحریف و دستبرد در کتب و میراث روایی و تاریخی و علمی دارد،دست بردن و تغییر و تحریف در کتب و آثار علمی پس از مرگ مولف آن اثر است.
در این مطلب به عنوان نمونه به ذکر مثالی از کتاب " معجم الشیوخ الکبیر " اثر ذهبی از علمای بزرگ اهل سنت می پردازیم.
ذهبی یکی از علمای بزرگ اهل سنت می باشد که در سال 748 قمری وفات یافته است :
(673 - 748 م1274 - 1348 هــ)
محمد بن أحمد بن عثمان بن قایماز الذهبی، شمس الدین، أبو عبد الله ...
الاعلام للزرکلی،ج5،ص326 ط دار العلم للملایین
همانطور که ملاحظه می کنید،سال وفات شمس الدین ذهبی 748 قمری معادل 1348 میلادی می باشد.
وَتُوُفِّیَ فِی لَیْلَةِ الاثْنَیْنِ ثَالِثِ ذِی الْقَعْدَةِ سنة ثمانٍ وأربعین وسبع مئة بِدِمَشْقَ ...
معجم شیوخ للسبکی،ص354 ط دار الغرب الاسلامی
و { شمس الدین ذهبی } در شب دوشنبه سوم ذی القعده سال 748 در دمشق وفات یافت ...
وتوفی فی لیلة ثالث ذی القعدة سنة ثمان وأربعین وسبعمائة بدمشق ...
ذیل التقیید فی رواة السنن والأسانید،ج1،ص54 ط دار الکتب العلمیة
و { شمس الدین ذهبی } در شب سوم ذی القعده سال 748 در دمشق از دنیا رفت ...
اکنون دانستیم که شمس الدین ذهبی در سال 748 قمری از دنیا رفته است.داستان وقتی جالب می شود که بدانید در کتاب "معجم الشیوخ الکبیر" ذهبی،ترجمه و شرح حال افرادی که بعد از سال 748 قمری از دنیا رفته اند نیز به چشم می خورد !!!
اکنون دو حالت وجود دارد :
1. جناب ذهبی بعد از وفاتشان نیز در قبر به کتاب و نگارش و تکمیل کتب خویش مشغول بوده اند.
2. کتاب جناب ذهبی دچار تحریف و دستبرد شده است.
اما ذکر نمونه هایی از کسانی که بعد از سال 748 قمری از دنیا رفته اند و ترجمه و شرح حال آنان در کتاب جناب ذهبی به چشم می خورد :
1. مُحَمَّدُ بْنُ جَابِرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْفَقِیهُ الْمُقْرِئُ الْمُحَدِّثُ الرَّحَّالُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْوَادِی آشِی ثُمَّ التُّونُسِیُّ الْمَالِکِیُّ :
تُوُفِّیَ مُحَمَّدُ بْنُ جَابِرٍ فِی رَبِیعٍ الأَوَّلِ سَنَةَ تِسْعٍ وَأَرْبَعِینَ وَسَبْعِ مِائَةٍ.
معجم شیوخ الذهبی،ص488 ط دار الکتب العلمیة
http://shamela.ws/browse.php/book-12531#page-592
محمد بن جابر در ربیع الاول سال 749 از دنیا رفت.
در سایر کتب اهل سنت نیز تاریخ وفات این عالم،ربیع الاول سال 749 قمری ذکر شده است :
مات فی ربیع الأول سنة تسع وأربعین وسبعمائة ومولده فی سنة ثلاث وسبعین وستمائة.
ذیل التقیید فی رواة السنن والأسانید،ج1،ص113 ط دار الکتب العلمیة
تاریخ وفات ذهبی یعنی ذی القعده ی سال 748 قمری کجا و ربیع الاول سال 749 قمری کجا؟!
2. عَلِیُّ بْنُ عَبْدِ الْکَافِی بْنِ عَلِیِّ بْنِ تَمَّامٍ قَاضِی الْقُضَاةِ الْحَافِظُ الْعَلامَةُ الْبَارِعُ عَالِمُ الدِّیَارِ الْمِصْرِیَّةِ تَقِیُّ الدِّینِ أَبُو الْحَسَنِ الْقَاضِی زَیْدُ الدِّینِ السُّبْکِیُّ الْمِصْرِیُّ الشَّافِعِیُّ الْمُحَدِّثُ :
تُوُفِّیَ قَاضِی الْقُضَاةِ سَنَةَ سِتٍّ وَخَمْسِینَ وَسَبْعِ مِائَةٍ بِالْقَاهِرَةِ ...
معجم شیوخ الذهبی،ص373 ط دار الکتب العلمیة
http://shamela.ws/browse.php/book-12531#page-447
قاضی القضاة {علی بن عبد الکافی – تقی الدین سبکی} در سال 756 در قاهره از دنیا رفت ...
سایر منابع اهل سنت نیز سال وفات قاضی القضاة تقی الدین سبکی را 756 قمری ذکر کرده اند :
ومات فی ثالث جمادى الأخرة سنة ست وخمسین وسبعمائة ...
ذیل التقیید فی رواة السنن والأسانید،ج2،ص199 ط دار الکتب العلمیة
جمادی الآخر سال 756 قمری کجا و ذی القعده ی 748 قمری کجا؟!