حقانیت شیعه و رد شبهات

حذف نام راوی حدیث از صحیح مسلم !

یکی از مسائلی که در کتب مخالفین بسیار به چشم می خورد، تغییر و تحریفات متعددی است که حتی صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز از آن در امان نمانده اند.در این مطلب به حذف نام یکی از روات احادیث مخالفین از صحیح مسلم اشاره می کنیم.

" محمد بن یونس الجمال " یکی از راویان احادیث مخالفین می باشد که بنا بر تصریح برخی از علمای بزرگ اهل سنت، مسلم از او روایت نقل کرده است.

حاکم نیشابوری از علمای بزرگ اهل سنت نام او را در کتاب " تسمیة من أخرجهم البخاری ومسلم وما انفرد کل واحد منهما " ذکر می کند که مخصوص ذکر نام رواتی است که بخاری و مسلم و یا یکی از آن ها از آن راوی حدیث نقل کرده اند.

1595 - مُحَمَّد بن یُونُس الْجمال.

تسمیة من أخرجهم البخاری ومسلم وما انفرد کل واحد منهما،ص227 ط مؤسسة الکتب الثقافیة , دار الجنان – بیروت

مزی نیز در تهذیب الکمال از قول " عبد الغنی مقدسی " (از علمای بزرگ اهل سنت) به این مطلب اشاره می کند :

مُحَمَّد بن یونس الجمال ، أَبُو عَبْد الله المخرمی ....... رَوَى عَنه: مسلم .....

تهذیب الکمال،ج27،ص81 ط موسسة الرسالة

ابن عساکر نیز بر این که مسلم از او روایت نقل کرده است تصریح می کند :

1014 – محمد بن یونس الجمال.
روی عنه (م).

المعجم المشتمل علی ذکر أسماء شیوخ الأئمة النبل،ص284 ط دار الفکر

(منظور از (م) روایت مسلم از این راوی است)

" علاء الدین ترکمانی " نیز به نقل مسلم از این راوی اشاره می کند و حتی به همن دلیل وثاقت او را قوی هم می داند ! (علی رغم تضعیف شدید این راوی از جانب ابن عدی!) :

قلت - محمد بن یونس هذا روى عنه مسلم فقد زاد الرفع وهو ثقة .....

لینک از شاملة :

http://shamela.ws/browse.php/book-1184#page-2229

تناقض ذهبی در مورد این راوی :

شمس الدین ذهبی در مورد این راوی دچار تناقض عجیبی شده است ! ذهبی در کتاب " تاریخ الاسلام " بر این نکته که مسلم از او روایت نقل کرده است تصریح می کند :

وَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ یُونُسَ الْجَمَّالُ الْمَخْرَمِیُّ - الَّذِی قَالَ فِیهِ ابْنُ عَدِیِّ: کَانَ عِنْدِی مِمَّنْ یَسْرِقُ الْحَدِیثَ. قُلْتُ: لَکِنْ رَوَى عَنْهُ مُسْلِمٌ - حدثنا ابن عیینة، قال: حدثنا عَمْرٌو، عَنْ عِکْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَدِمَ حُیَیُّ بْنُ أَخْطَبَ، وَکَعْبُ بْنُ الْأَشْرَفِ مَکَّةَ عَلَى قُرَیْشٍ فَحَالَفُوهُمْ عَلَى قِتَالِ رَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ -. فَقَالُوا لَهْمُ .....

تاریخ الاسلام،ج1،ص98 ط دار الغرب الاسلامی

اما جالب آن که ذهبی در کتاب " میزان الاعتدال " دچار تناقض شده و می گوید مسلم از او در صحیحش نقل نکرده است ! :

وقد ذکر ابن عساکر فی النبل أن مسلما روى عنه. وهذا لم نره، فلعله روى عنه خارج الصحیح.

میزان الاعتدال،ج4،ص73 ط دار المعرفة

و ابن عساکر در نبل ذکر کرده است که مسلم از او روایت نقل کرده و این را ما ندیدیم شاید مسلم خارج از صحیحش از او روایت کرده باشد.

در مورد احتمالی که که ذهبی داده است بایستی بگوییم چنین احتمالی مردود است چرا که وقتی علمای اهل سنت می گویند بخاری یا مسلم از او روایت نقل کرده اند منظورشان نقل از آن راوی در صحیح بخاری یا صحیح مسلم است.

نکته ی دیگر این که بعضی از علماء و محققین مخالفین وقتی نامی از این راوی ندیده اند، روایت مسلم از او را منکر شده اند.

ابن حجر عسقلانی پس از آن که در لسان المیزان می گوید عده ای گفتند مسلم از او روایت نقل کرده است :

محمد " بن یونس المخزومی أبو عبد الله الجمال عن ابن عیینة وعنه ابن ناجیة وجماعة قیل أن مسلما روى عنه.

لسان المیزان،ج7،ص380 ط مؤسسة الأعلمی للمطبوعات بیروت – لبنان

در " تقریب التهذیب " نظر خودش را بیان کرده است و نقل مسلم از او را غیر ثابت می داند :

6420 - محمد ابن یونس الجمال بالجیم البغدادی ضعیف ولم یثبت أن مسلما روى عنه من العاشرة م.

تقریب التهذیب،ص515 ط دار الرشید – سوریا

مزی نیز پس از نقل قول " عبد الغنی مقدسی " در مورد روایت مسلم از او در حاشیه نوشته است :

(2) جاء فی حواشی النسخ من تعقبات المؤلف على صاحب "الکمال "قوله: "لم أقف على روایته عنه.

تهذیب الکمال،ج27،ص81 ط موسسة الرسالة

{بشار عواد معروف محقق کتاب می گوید} در حاشیه های نسخه های خطی کتاب قول مزی در مورد صاحب کتاب " الکمال " { یعنی عبد الغنی مقدسی} آمده است : روایت مسلم از او را نیافتم.

سخنی که این جا لازم است به آن اشاره کنیم این است که دست کم چهار نفر از بزرگان اهل سنت یعنی " حاکم نیشابوری " و " عبد الغنی مقدسی " و " ابن عساکر " و " علاء الدین ترکمانی " بر نقل مسلم از او تصریح کرده اند و حتی " علاء الدین ترکمانی " این را دلیلی بر قوت گرفتن وثاقت او می داند  و حتی ذهبی هم در " تاریخ الاسلام " او را از راویان مسلم می داند اما در " میزان الاعتدال " این را مردود دانسته و این حجر نیز وقتی نام از این راوی در صحیح مسلم ندیده، روایت مسلم از او را منکر شده است.

آیا تمام این مطالب دلالت بر حذف نام این راوی از صحیح مسلم نمی کند آن هم در شرایطی که حداقل چهار عالم بزرگ از علمای مخالفین نقل مسلم از او را قطعی دانسته اند ؟!

شاهدی نسبتا قوی بر امکان نقل روایت از او به وسیله ی مسلم نیشابوری :

در مورد " محمد بن یونس الجمال " شاهدی نسبتا قوی وحود دارد که امکان نقل روایت از او به وسیله ی مسلم نیشابوری را تقویت می کند.شاهد آن که وقتی به شیوخ و تلامیذ " محمد بن یونس الجمال " نگاهی می اندازیم (بعد از بررسی کتب تراجم و رجال) به این نتیجه می رسیم که تقریبا تمامی " شیوخ " او از راویان " صحیح مسلم " ( و البته تعداد بالایی از آن ها از راویان صحیح بخاری) و برخی از " تلامیذ " او نیز از راویان صحیح مسلم هستند.

شیوخ :

حفص بن غیاث بن طلق بن معاویة بن مالک بن الحارث النخعى ، أبو عمر الکوفى
روى له :  خ م د ت س ق  ( البخاری - مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )

سفیان بن عیینة بن أبى عمران : میمون الهلالى ، أبو محمد الکوفى ، المکى ، مولى محمد بن مزاحم
روى له :  خ م د ت س ق  ( البخاری - مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )

عبد المجید بن عبد العزیز بن أبى رواد الأزدى ، أبو عبد الحمید المکى ، مولى المهلب بن أبى صفرة
روى له :  م د ت س ق  ( مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )

عبد الوهاب بن عبد المجید بن الصلت الثقفى أبو محمد البصرى
روى له :  خ م د ت س ق  ( البخاری - مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )

محمد بن جعفر الهذلى مولاهم ، أبو عبد الله البصرى ، المعروف بغندر
روى له :  خ م د ت س ق  ( البخاری - مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )

یحیى بن سعید بن فروخ القطان التمیمى ، أبو سعید البصرى الأحول الحافظ ، یقال مولى بنى تمیم
روى له :  خ م د ت س ق  ( البخاری - مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )

تلامیذ :
محمد بن إسحاق بن جعفر و یقال ابن محمد ، أبو بکر الصاغانى
روى له :  م د ت س ق  ( مسلم - أبو داود - الترمذی - النسائی - ابن ماجه )