حقانیت شیعه و رد شبهات

شمس الدین ذهبی (عالم بزرگ اهل سنت): ابن تیمیة متکبر و خودپسند است و علماء را تحقیر کرده است/برخی علماء او را دجال و کافر دانسته اند

شمس الدین ذهبی - عالم سرشناس اهل سنت - با آن که از جهت عقیدتی و فکری هم سو با ابن تیمیة می باشد اما انتقادهای جدی به روش ابن تیمیة داشته و این انتقادات در برخی آثار وی بازتاب پیدا کرده است.

ذهبی در کتاب «بیان زغل العلم» عبارات تندی علیه ابن تیمیة دارد که آن را نقل می کنیم.

وعلى کل تقدیر؛ احذر المراء فی البحث، وإن کنت محقا، ولا تنازع فی مسألة لا تعتقدها، واحذر الکبر والعجب بعلمک، فیا سعادتک إن نجوت منه کفافا؛ لا علیک ولا لک، فوالله ما رمقت بعینی أوسع علما ولا أقوى ذکاء من الشیخ تقی الدین بن تیمیة [ت 728 هـ]، رحمه الله تعالى، وقد تعبت فی وزنه، وفتشته فی سنین متطاولة، حتى مللت، وقد رأیت ما آل إلیه أمره، من المقت له، والإزدراء به، والتکفیر، وذلک کله نتیجة العجب، وفرط الغرام فی رئاسة المشیخة، والإزدراء بالأئمة الکبار وما دفع الله تعالى عنه وعن أمثاله أکثر ...

الذهبی، محمد بن أحمد بن عثمان بن قایماز، (المتوفى748هـ)، زغل العلم، ص80و81، تحقیق: محمد بن عبد الله أحمد أبو الفضل القونوی، الناشر: دار المیمنة، الطبعة: الأولى، 1434 هـ - 2013 م.

به هر تقدیر از از جدال در بحث حتی اگر صاحب حق باشی پرهیز کن و در مساله ای که بدان اعتقاد نداری نزاع مکن و از کبر و عُجب به علمت بر حذر باش و خوشا به سعادتت اگر از آن نجات یابی.به خدا سوگند کسی را عالم تر و با ذکاوت تر از شیخ تقی الدین بن تیمیة ندیده ام و در سنجش جایگاه او خسته شدم و سالیان دراز جست و جو کردم تا خسته شدم و تو دیدی که کارش به کجا رسید و چگونه نسبت به او کینه ورزیدند و وی را تحقیر کردند و خوار ساختند و تکفیر کردند و همه ی این ها به دلیل تکبر و خودپسندی ابن تیمیة و شدت تعلق خاطر وی به ریاست مشایخ و تحقیر علمای بزرگ می باشد و آن چه خداوند از وی و امثالش دور ساخته بیشتر است ...

فإن برعت فی الأصول وتوابعها، من المنطق، والحکمة، وآراء الأوائل، ومحارات العقول، واعتمصت - مع ذلک - بالکتاب والسنة، وأصول السلف، ولفقت بین العقل والنقل، فما أظنک تبلغ فی ذلک رتبة الشیخ تقی الدین بن تیمیة، رحمه الله تعالى، وقد رأیت ما آل إلیه أمره من الإلزامات الباطلة، والهجم القبیح علیه، وقد کان قبل ذلک على طریق السلف، ثم صار - بعد ذلک - على ألوان، فعند جماعة من العلماء هو دجال أفاک کافر، وعند آخرین من عقلاء الأفاضل هو مبتدع فاضل بارع، وعند آخرین هو مظلم الأمر مکسوف، وعند عوام أصحابه هو حامی حوزة الدین، وحامل رایة الإسلام، وحامی السنة النبویة، والله تعالى المستعان.

الذهبی، محمد بن أحمد بن عثمان بن قایماز، (المتوفى748هـ)، زغل العلم، ص86و87، تحقیق: محمد بن عبد الله أحمد أبو الفضل القونوی، الناشر: دار المیمنة، الطبعة: الأولى، 1434 هـ - 2013 م.

اگر در اصول دین و اعتقاد و توابع آن همچون منطق و حکمت و نظرات سابقین و آن چه که عقل ها از آن حیرت می کنند برتری یافتی و با این حال به قرآن و سنت و اصول سلف چنگ زدی و عقل و نقل را ترکیب کردی گمان نمی کنم به درجه و جایگاه شیخ تقی الدین بن تیمیه برسی و تو دیدی که کارش با الزامات باطل و حمله ی شدید و زشتی که به وی شد به کجا رسید و او قبل از این بر راه و روش سَلَف بود و سپس چند رنگ شد و به همین دلیل در نزد برخی از علماء وی دجال و دروغگوی تهمت زن و کافر است و در نزد دیگران از علمای فاضل و عاقل وی فردی نوآور و فاضل و برتر است و در نزد دیگران امر او تاریک و پوشیده است و در نزد عوام اصحابش حامی دین و حمل کننده ی پرچم اسلام و حامی سنت نبوی است والله المستعان.