احمد بن حنبل (امام حنبلی مذهبان) : سخن ابوحنیفه (امام حنفی مذهبان) و فضولات شتر (پشکل شتر) در نزد من یکی است و فرقی ندارد !
احمد بن حنبل (امام حنبلی مذهبان) : سخن ابوحنیفه (امام حنفی مذهبان) و فضولات شتر (پشکل شتر) در نزد من یکی است و فرقی ندارد !
در این مطلب قصد داریم تا یکی از نظرات جالب احمد بن حنبل در مورد ابوحنیفه (امام اعظم اهل سنت) را با یکدیگر مرور کنیم.این مطلب به خصوص برای کسانی که فکر می کنند همه ی فرقه های مخالفین شیعه رابطه ی خوبی با یکدیگر داشته اند مفید خواهد بود.
أَخْبَرَنِی ابن رزق، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَد بن سلمان الفقیه المعروف بالنجاد، قَالَ: حَدَّثَنَا عبد الله بن أَحْمَد بن حنبل، قَال: حَدَّثَنَا مهنى بن یحیى، قال: سمعت أَحْمَد بن حنبل، یقول: ما قول أبی حنیفة والبعر عندی إلا سواء.
تاریخ بغداد،ج15،ص569 ط دار الغرب الاسلامی ( اسناده الی مهنی صحیح)
نشر الصحیفة فی ذکر الصحیح من اقوال ائمة الجرح و التعدیل فی ابی حنیفة،ص319و320 ط دار الحرمین (الاثر صحیح)
السنة لعبد الله بن احمد،ج1،ص181،ش230 ط دار ابن القیم
موسوعة اقوال الامام احمد بن حنبل فی رجال الحدیث و علله،ج4،ص20 ط عالم الکتب
مهنی بن یحیی نقل می کند شنیدم احمد بن حنبل می گفت : سخن ابوحنیفه و فضولات شتر (پشکل شتر) در نزد من یکی است.
این هم از نظر احمد بن حنبل در مورد اقوال و سخنان ابوحنیفه !
بررسی سند روایت :
هر چند که بشار عواد وهابی معروف و همچنین وادعی وهابی معروف این روایت را تصحیح کرده اند اما برای اطمینان بیشتر و اثبات صحت سند،ما نیز تک تک روات این روایت را بررسی می کنیم تا جایی برای شک و شبهه باقی نماند.
ابن رزق :
محمد بن أحمد بن محمد بن أحمد بن رزق بن عبد الله بن یزید أبو الحسن ابن رزقویه البغدادی البزار المحدث : قال الخطیب: کان ثقة، صدوقا، کثیر السماع، والکتاب، حسن الاعتقاد ...
طبقات الشافعیین،ص377 ط مکتبة القافة الدینیة
أَحْمَد بْن سلمان بْن الْحَسَن بْن إسرائیل بْن یونس أَبُو بَکْر الْفَقِیه الحنبلی الْمَعْرُوف بالنجاد : وَکَانَ صدوقا عارفا، جمع المسند وصنف فِی السنن کتابا کبیرا.
تاریخ بغداد،ج5،ص309 ط دار الغرب الاسلامی
قلت: وهو صدوق.
لسان المیزان،ج1،ص474 ط دار البشائر الاسلامیة
از علمای مشهور اهل سنت و فرزند احمد بن حنبل است و نیازی به معرفی بیشتر ندارد.
تَفَرَّدَ بِهِ: مُهَنَّا، وَهُوَ صَدُوْقٌ.
سیر اعلام النبلاء،ج8،ص528 ط موسسة الرسالة
مهنى بن یحیى أبو عبد الله الشامی : قال الدارقطنی: ثقة نبیل، قال أبو بکر الخلال: وکان أحمد یکرمه ویعرف له حق الصحبة وقدمه.
تراجم رجال الدارقطنی فی سننه،ص454 ط دار الآثار
دلیل اول این که خود ابو الفتح ازدی که این راوی را ضعیف خوانده است،تضعیف شده است و متهم به نکارت در احادیثش شده است!
محمد بن الحسین أبو الفتح بن یزید الأزدی الموصلی الحافظ : ضعفه البرقانى ..... وقال الخطیب : فی حدیثه مناکیر، وکان حافظا، ألف فی علوم الحدیث ...
میزان الاعتدال،ج3،ص523 ط دار المعرفة
محمد بن الحسین بن أحمد، أبو الفتح الأزدی الموصلی: من حفاظ الحدیث، قال الخطیب البغدادی: فی حدیثه غرائب ومناکیر.
الاعلام للزرکلی،ج6،ص98 ط دار العلم للملایین
تا زمانی که خود یک فرد تضعیف دارد و متهم به نکارت در احادیثش هم شده است،به حرف او چه اعتمادی است ؟!
دلیل دوم این که خود ذهبی به این مطلب اشاره می کند که ازدی در کتاب ضعفاء خویش کسانی را که ثقه بوده اند نیز بدون هیچ دلیلی تضعیف کرده است در حالی که دیگران آن افراد را توثیق کرده اند :
قُلْتُ: وَعَلَیْهِ فِی کِتَابِهِ فِی (الضُّعَفَاءِ) مُؤَاخذَاتٌ، فَإِنَّهُ ضَعَّفَ جَمَاعَةً بِلاَ دلیلٍ، بَلْ قَدْ یَکُونُ غَیْرُهُ قَدْ وَثَّقَهُمْ.
سیر اعلام النبلاء،ج16،ص348 ط موسسة الرسالة
من (ذهبی) می گویم : و او {ابو الفتح ازدی} به خاطر کتاب ضعفائش قابل ند و ملامت است چرا که او گروهی را بدون دلیل تضعیف کرده است در حالی که دیگران آن ها را توثیق کرده اند.
دلیل سوم هم این که وادعی،وهابی معروف،علاوه بر این که روایت مطرح شده در ابتدای بحث را تصحیح می کند،منکر الحدیث خوانده شدن مهنی بن یحیی از جانب ازدی را نیز غیر قابل اهمیت و اعتنا می داند :
والأثر صحیح ولا یلتفت إلى قول الأزدی فی مهنأ إنه منکر إذ قد وثقه الدارقطنی، وأما الأزدی فهو محمد بن الحسین ضعیف ...
نشر الصحیفة فی ذکر الصحیح من أقوال أئمة الجرح والتعدیل فی أبی حنیفة،ص320 ط دار الحرمین
و روایت صحیح است و به قول ازدی در مورد مهنی توجه نمی شود چرا که دارقطنی او را توثیق کرده است و ازدی محمد بن حسین است که ضعیف است ...
خیلی ممنون از مطالبتون