امام حسن علیه السلام ابوبکر را از منبر پایین می کشد!
دوشنبه, ۲۷ بهمن ۱۳۹۳، ۰۸:۲۴ ب.ظ
امام حسن علیه السلام ابوبکر را از منبر پایین می کشد!
یکی از وقایع تاریخی ثابت و قطعی که با سند معتبر در کتب مخالفین وارد شده است،مساله ی پایین کشیدن ابوبکر از منبر به وسیله ی امام حسن علیه السلام می باشد.
از این واقعه ی تاریخی نتایج مهمی به دست می آید و به طور قطع یکی از مهم ترین دلالت های آن،عدم شایستگی مدعیان خلافت بر نشستن بر مسند خلافت می باشد.در این نوشتار قصد داریم تا علاوه بر طرح این واقعه ی تاریخی،شبهات بی اساس وارد بر آن را نیز پاسخ دهیم.
وَحَدَّثَنِی عَبْدُ اللَّهِ بْنُ صَالِحٍ، عَنْ حماد بن سلمة، عن هشام ابن عُرْوَةَ، عَنْ عُرْوَةَ قَالَ : خَطَبَ أَبُو بَکْرٍ یوما فجاء الحسن فقال انْزِلْ عَنْ مِنْبَرِ أَبِی فَقَالَ عَلِیٌّ: لَیْسَ هذا من ملاء مِنَّا.
انساب الاشراف للبلاذری،ج3،ص278 ط دار الفکر (محقق کتاب : الحدیث صحیح السند)
http://shamela.ws/browse.php/book-9773#page-1095
عروة نقل می کند که روزی ابوبکر خطبه می خواند.امام حسن علیه السلام آمد و گفت : از منبر پدرم پایین بیا.امام علی علیه السلام گفت : این کار او به دستور ما نبوده است.
این روایت در منابع زیر نیز ذکر شده است :
تاریخ مدینة دمشق،ج30،ص307 ط دار الفکر
الریاض النضرة،ج1،ص203 ط دار الکتب العلمیة
کنز العمال،ج5،ص616،ح14084 ط موسسة الرسالة
حیاة الصحابة،ج3،ص188 ط موسسة الرسالة
الصواعق المحرقة،ج2،ص515 ط دار الوطن
الطبقات الکبری،ج1،ص300،ح256 ط مکتبة الصدیق
معجم ابن الاعرابی،ج2،ص426،ح831 ط دار ابن الجوزی
فصل الخطاب فی الزهد و الرقائق و الآداب،ج1،ص355
فصل الخطاب فی الزهد و الرقائق و الآداب،ج8،ص738
السیرة الحلبیة،ج1،ص391 ط دار الکتب العلمیة
تاریخ الخلفاء للسیوطی،ص65 ط دار الکتب العلمیة
سند روایت بلاذری کاملا معتبر است و به طور اختصار وثاقت راویان آن را برای شما می آوریم :
عروة بن الزبیر بن العوام بن خویلد القرشى الأسدى ، أبو عبد الله المدنى :
رتبته عند ابن حجر : ثقة
رتبته عند الذهبی : قال ابن سعد : کان فقیها عالما کثیر الحدیث ثبتا مأمونا
همچنین در تمامی کتب ستة روایت دارد.
هشام بن عروة بن الزبیر بن العوام القرشى الأسدى ، أبو المنذر ، و قیل أبو عبد الله المدنى :
رتبته عند الذهبی : أحد الأعلام ، قال أبو حاتم : ثقة إمام فى الحدیث
و قال محمد بن سعد ، و العجلى : کان ثقة. زاد ابن سعد : ثبتا ، کثیر الحدیث ، حجة.
و قال أبو حاتم : ثقة ، إمام فى الحدیث.
همچنین در تمامی کتب ستة روایت دارد.
حماد بن سلمة بن دینار البصرى ، أبو سلمة بن أبى صخرة ، مولى ربیعة بن مالک بن حنظلة من بنى تمیم ، و یقال مولى قریش :
و قال إسحاق بن منصور ، عن یحیى بن معین : حماد بن سلمة ثقة.
و قال حجاج بن المنهال : حدثنا حماد بن سلمة ، و کان من أئمة الدین.
رتبته عند ابن حجر : ثقة عابد أثبت الناس فى ثابت.
همچنین در تمامی کتب ستة روایت دارد.
عبد الله بن صالح بن محمد بن مسلم :
الرتبة : مقبول { طبق نرم افزار جوامع الکلم }
یحیی بن معین : کان یوثقه
همچنین از راویان بخاری است و در سنن ابی داود و سنن الترمذی و سنن ابن ماجه نیز روایت دارد.
شبهات وارد بر روایت و رد بر آن :
در مورد این روایت چون تمام راویان آن از روات صحیحین هستند،وهابیون نمی توانند به سند آن اشکالی وارد کنند بنا بر این در پی بهانه تراشی های بی اساس بر می آیند که ما به تک تک آن ها پاسخ می دهیم :
1. امام حسن علیه السلام در آن زمان سن کمی داشته اند و کودک بوده اند و کلام کودکان نیز فاقد اعتبار است :
اولا :
امام حسن علیه السلام طبیعتا در زمان پیامبر (ص) بسیار کم سن و سال تر از زمان ابوبکر بوده است ولی پیامبر بارها و بارها از ایشان تمجید کرده و ایشان را ستوده است و او را یکی از دو سرور اهل بهشت معرفی کرده و احد الناسی هم در فضائل ایشان شکی ندارد.به علاوه امام حسن علیه السلام از صحابه ی پیامبر (ص) به حساب می آیند و علمای اهل سنت نیز نام ایشان را در صحابه ذکر کرده اند و عدالت ایشان امری ثابت و قطعی است.( ابن حجر عسقلانی و ابن حبان و ابوحاتم رازی ایشان را در اصحاب ذکر کرده اند ) بنا بر این اعمال ایشان قابل استناد و احتجاج است.
ثانیا :
امام حسن علیه السلام در طول خلافت ابوبکر حدود هشت تا ده سال سن داشته اند که از این جهت در مورد ضبط حدیث و نقل آن نیز مشکلی پیش نمی آید.
ثالثا :
حتی اگر بخواهیم طبق علم حدیث و مصطلح الحدیث اهل سنت نیز پیش برویم ( گرچه اینجا امام حسن علیه السلام در راویان قرار ندارد ) صغر سن به خودی خود نمی تواند دلیلی برای رد حدیث و اعتبار سخن باشد :
تقدم فی الفصل السابق بیان صحة تحمل الصغیر إذا کان ممیزاً، وضبط ما تحمله، فالقدح فی الراوی بسبب صغر السن لا أثر له بمجرده، ولا یصلح أن یکون سبباً للجرح.
تحریر علوم الحدیث،ج1،ص367 ط موسسة الریان
در فصل سابق صحت حمل حدیث از جانب صغیر ( فرد کم سن و سال ) و ضبط آن در صورتی که ممیز باشد،بیان شد بنا بر این قدح راوی و جرح آن به دلیل کمی سن به خودی خود موثر نیست و شایسته نیست که دلیلی برای جرح راوی باشد.
حال به مطلب بالا صحابی بودن امام حسن علیه السلام را نیز اضافه کنید که کوچک ترین جایی برای خرده گیری مخالفین باقی نمی گذارد چرا که عمل و گفتار صحابی حجت بوده و جایی برای ایراد اشکال نیست. ( حتی مواردی موجود است که صحابی در شش سالگی نیز روایت نقل کرده و مخالفین آن را می پذیرند )
2. منظور امام حسن علیه السلام از " منبر ابی " ، منبر رسول الله است! :
این شبهه به بهترین شکل دست و پا زدن وهابیون برای ایجاد راه فرار را نشان می دهد! جالب است که وهابیون که همیشه تاویل را درست نمی دانند و از آن منع می کنند،در چنین مواقعی که احساس خطر می کنند،به تاویل روی می آورند.
تعبیر و تاویل یک کلمه یا جمله به معنایی غیر از آن در صورتی قابل قبول خواهد بود که قرینه ی قوی در آن مورد داشته باشیم.به علاوه بسایری از علمای اهل سنت تاویل و تفسیر حدیث را چندان درست نمی دانند.حال با این شرایط که نه قرینه ای برای این ادعا وجود دارد و نه تاویل مورد قبول نیست،این ادعای بی اساس مخالفین نیز رد می شود.
نکته ی دگر این که حتی اگر ما فرض کنیم منظور از " منبر ابی " منبر رسول الله (ص) باشد،باز هم اشکال باقی خواهد ماند چرا که باز هم معلوم می شود که امام حسن علیه السلام ابوبکر را لایق منبر رسول الله (ص) نمی داند و فرد یا افراد دیگری را لایق آن می داند.(مساله ای که این جا وجود دارد این است که ما در برخی روایات لفظ "ابی" داریم و در برخی روایات لفظ "جدی" اما وهابی که راهی برای فرار نداشته گفته است منظور از ابی همان جدی است ! خب ما هم می توانیم ادعا کنیم به همان دلیلی که وهابی می گوید منظور از "ابی" ، "جدی" است منظور از لفظ "جدی" ، "ابی" بوده است! اما حقیقت آن است که هر دو لفظ به کار رفته و با یکدیگر قابل جمع است که توضیح آن در ادامه می آید)
نکته ی دیگری که بایستی در نظر بگیریم این است که ما در برخی روایات لفظ "ابی" را می بینیم و در برخی روایات لفظ "جدی" و اگر هم بخواهیم تمام این روایات را با یکدیگر در نظر بگیریم نتیجه اش بطلان خلافت ابوبکر از دیدگاه امام حسن علیه السلام خواهد بود چرا که امام حسن علیه السلام این منبر را هم منبر پدر بزرگوارشان امیرالمومنین علیه السلام خوانده اند و هم منبر رسول الله (ص) و این یعنی تنها امیرالمومنین لایق نشستن بر منبر رسول الله (ص) هستند.
نتیجه :
نتیجه ی بحث آن که اصل واقعه ی اراده ی امام حسن (ع) برای پایین کشیدن ابوبکر از منبر امری ثابت و قطعی است و دلالت بر این دارد که امام حسن علیه السلام ابوبکر را لایق منبر پیامبر (ص) نمی دانستند و در مقابل امیرالمومنین (ع) را لایق آن می دانسته اند.
آیا شما هم می خواهید سهم کوچکی در حمایت از پیامبر خوبی ها و مهربانی ها داشته باشید؟ تنها کافی است با مراجعه به آدرس داده شده لوگوهای مخصوص در مورد پیامبر (ص) را در وبلاگ خود قرار داده و سهم بسیار کوچکی در این کار بسیار بزرگ در حمایت از پیامبر اکرم (ص) داشته باشید.
ضمنا بعد از قراردادن لوگو حتما در سایت اعلام فرموده تا هم وبلاگ شما در سایت لینک شود و هم خبر پیوستن شما به جنبش اینترنتی پیامبر اعظم (ص) در سایت درج شود .
اجرتان با پیامبر خوبی حضرت محمد مصطفی (ص)